کارورزی، مرهمی که همچنان می زخمد:
روایتی از آیین نامه تا عمل
از منظری سه مساله مهم پیش روی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره عبارتند از:
- عدم تنفیذ حکم ریاست سازمان توسط رئیس محترم جمهوری
- عدم تصریح مرزهای صلاحیت،
- عدم تعیین تکلیف پرونده آسیب های اداری در سازمان و اجرایی نشدن مصوبه 14 تیرماه 1395 شورای مرکزی.
مساله کارورزی، ممکن است چهارمین اولویت سازمان نظام باشد هرچند با توجه به آسیب های به ویژه مالی در این خصوص، شاید بتوان گفت اهمیت آن از سه اولویت ذکر شده کمتر نیست.
با توجه به آسیب های کارورزی در دوره دوم، فکری در معاونت نظارت حرفه ای و امور کمیسیون ها در دوره سوم پدید آمد مبنی بر اینکه کارورزی با نظارت یک سوپروایزر (استاد ناظر) دارای صلاحیت انجام شود.
این فکر ابتدا در شورای هم اندیشی روسای کمیسیون های تخصصی و سپس بیش از ده جلسه در شورای آموزش مورد تامل قرار گرفت.
در نهایت آیین نامه کارورزی (2 تیرماه 1393) و دستورالعمل کارورزی (8 دیماه 1393) توسط شورای مرکزی تصویب شد که در آن سعی شده بود هم کیفیت کارورزی لحاظ شود و هم محدودیت های مالی متقاضیان دریافت پروانه.
.....................................................
فرازهایی از آیین نامه و دستورالعمل کارورزی عبارت است از:
- مدت دوره کارورزی در هر دوره (ارشد و دکتری) حداقل 500 ساعت بوده و ...
- گذراندن هرگونه دوره به منظور پیش نیاز، جزو کارورزی محسوب نمیشود.
- کارگاه های آموزشی جایگزین کارورزی نمیشود و هر گونه اطلاع رسانی کارگاههای آموزشی با عنوان کارورزی تخلف محسوب میشود.
- ... فعالیتها کارورزی در سه بخش انجام میشود: 1-مشاهده: ... مشاهده فعالیتهای بالینیِ استادناظر با استفاده از... (حداکثر تا ۳۰ ساعت )؛ 2- اجرای کارورزی: ... زیر نظر و با مشورت استادناظر در دفاتر و یا مراکز مورد تایید سازمان (حداکثر ۴۵۰ ساعت)؛ 3- گزارش کارورزی: ... (حداکثر ۲۰ ساعت از مدت کارورزی).
- ... کل هزینه کارورزی برای دکتری غیر هیات علمی ۱۷.۸۰۰.۰۰۰ ریال، استادیار ۱۸.۸۰۰.۰۰۰ ریال، دانشیار ۱۹.۷۰۰.۰۰۰ ریال و استاد تمام ۲۰.۶۰۰.۰۰۰ ریال تعیین میشود.
............................................................
متاسفانه در سال 1393، در حالی که هنوز آیین نامه و دستورالعمل ابلاغ نشده بود موج برگزاری دوره های کارورزی و اخذ هزینه های به مراتب فراتر از مبلغ تعیین شده در دستورالعمل شروع شد.
وسعت تخلف ها و آسیب ها در حدی بود که برخی از اعضای محترم شورای مرکزی فکر حذف کلی کارورزی را مطرح کردند که رای نیاورد و در نهایت پیشنهاد کان لم یکن شدن آیین نامه و دستورالعمل، به تاریخ 2 آذرماه 1394 رای آورد و اطلاعیه ای با مضمون زیر صادر شد:
«... فعلا آیین نامه کارورزی کان لم یکن تلقی میشود، دریافت هرگونه وجهی از بابت کارورزی توسط مراکز روانشناسی و مشاوره و یا روانشناسان و مشاوران دارای پروانه نظام روانشناسی مطلقاً ممنوع می باشد... بدیهی است چگونگی انجام کارورزی به صورت مطلوب به زودی از طرف سازمان اعلام خواهد شد»
اگرچه آیین نامه کان لم یکن شد و به صورت کوتاه مدت کاهشی در آسیب های مالی به وجود آمد ولی متاسفانه آسیب های مالی تداوم یافت.
اینک بیش از 14 ماه از زمان صدور اطلاعیه کان لم یکن شدن آیین نامه کارورزی گذشته است و هنوز عبارت « چگونگی انجام کارورزی به صورت مطلوب به زودی از طرف سازمان اعلام خواهد شد» تعبیر نشده است و ابهام در چگونگی انجام کارورزی به شدت وجود دارد تا جایی که به نظر می رسد بین اعضای شورای مرکزی، مسئولان اجرایی و کارشناسان سازمان در خصوص چگونگی انجام کارورزی اتفاق نظری وجود ندارد.
دوام آسیب ها نشان داده است که مشکل صرفا به محتوای آیین نامه بر نمی گردد و مواردی همچون عدم نظارت مطرح است.
مشکلات موجود و دوام یافته کارورزی عبارت است از:
- دریافت هزینه های گزاف توسط برخی از استادان ناظر
- برگزاری دوره ها و کارگاه ها و جایگزین کردن آن با کارورزی که تخلفی جدی است
- صدور گواهی های صوری بدون هر گونه نظارتی توسط برخی از استادان ناظر
در واقع کارورزی که قرار بود مرهمی باشد و صلاحیت ها را ارتقا بخشد، به واسطه آسیب های مالی حاصله از طرفی و ابهام های پدید آمده از طرف دیگر، به عامل ایجاد کننده زخم تبدیل شده است؛
مرهمی که هر روز بدتر از دیروز می زخمد.
شورای مرکزی و کمیسیون های تخصصی به واسطه حضور استادان برجسته، ظرفیت بالایی برای پیدا کردن راه حل ها دارد، تنها کافیست که ضرورت امر بیش از پیش ادارک شود.
دکتر حمید پورشریفی
عضو شورای مرکزی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره در دوره سوم
20 بهمن ماه 1395
@DrPoursharifi
https://telegram.me/DrPoursharifi