از کاندیداها پرسیده می شود: برنامه تان برای پیشگیری از آسیب اداری در سازمان نظام چیست؟
مقایسه سازمان نظام روانشناسی و مشاوره با سازمان های مشابه گویای این است که زمینه آسیب اداری و رانت در سازمان نظام روانشناسی و مشاوره بطور بالقوه بالاست. بر واژه بالقوه تاکید می شود. علت امر این است که مثلا در سازمان نظام پزشکی، صدور پروانه اشتغال مطب، بدون نیاز به مواردی مثل مصاحبه انجام می شود، اما در سازمان نظام روانشناسی و مشاوره به صورت قابل درکی مراحلی طی می شود و با متقاضیان مصاحبه صورت می پذیرد و در این فرایند اینکه چه مدارکی مثل کاروزی مورد قبول است، متقاضی چه مدت زمان در انتظار باشد، در کدام کمیسیون مصاحبه شود (به واسطه وجود رخنه هایی مثل کمیسیون تلفیق، به ویژه وقتی که ضوابط تشکیل آن رعایت نشود)، اینکه به علت تاخیر در تمدید، مجددا به کمیسیون دعوت شود یا نه، همه و همه، افراد و مسئولین مرتبط را در جایگاه قدرت قرار می دهد و اگر این قدرت، با مکانیسم های کنترلی و پایش لازم همراه نباشد، می تواند امکان آسیب اداری و رانت را فراهم سازد.
البته به جز صدور و تمدید پروانه، زمینه های دیگری به صورت بالقوه برای رانت وجود دارند:
- امکان اغماض هایی در خصوص رعایت ضوابط صدور مرکز برای اشخاص حقیقی و حقوقی و به تبع آن امکان بهره مندی از مزایای این لطف ها،
- امکان بهره برداری از رسانه های سازمان برای معرفی خاص و مشهور کردن غیرطبیعی فرد یا افراد خاص،
- امکان استفاده از اطلاعات اعضای سازمان و منابع اطلاع رسانی سازمان برای فعال کردن یک تشکل غیر مرتبط با سازمان به عنوان مثال یک انجمن علمی خاص
- امکان فعال کردن رسانه غیرسازمانی خاصی مثل ... پرس، و امکان استفاده از رانت خبری (نظیر قرار دادن اخبار سازمان در رسانه مورد نظر قبل از قرار دادن آن در سایت سازمان و ایجاد این القا که رسانه مورد نظر، نزدیک ترین رسانه به سازمان است و بهره برداری از این رسانه برای اهداف خاص افراد یا یک جریان خاص در شرایط ویژه مثل انتخابات)
– و نظایر آن.
خبر بد اینکه، بر اساس تجارب دوره سوم، با وجود هیات بازرسان متعهد، درحال حاضر مکانیسم ها و شرایط کنترلی و پایش به گونه ای است که امکان پیشگیری کارآمد و بموقع از آسیب اداری عملا وجود ندارد و ممکن است به جای پیشگیری، مداخله زمانی انجام شود که آسیبی شکل گرفته باشد (پیشگیری نوع دوم، اگر نگوییم نوع سوم) و یا حتی فراتر از آن، مداخله به صورت خودکار صورت نپذیرفته و زمانی انجام می شود که مثلا فردی در سطح شورای مرکزی به صورت جدی اقدام در رفع آسیب های احتمالی را درخواست نماید و مکانیسم ها به گونه ای است که زمانی تلاش های این فرد ممکن است نتیجه مطلوب دهد که آن فرد هزینه هایی را متحمل شود. در حالی که اگر ساز و کار مناسبی در ساختار طراحی شده باشد، نیازی به وجود چنین افراد احتمالی و یا هزینه کردن های احتمالی این افراد نخواهد بود و سیستم فارغ از نیاز به چنین افرادی، سالم و موثر به پیش خواهد رفت.
تکرار این جمله که در نوشته های قبلی ذکر شده بود خالی از لطف نیست که:
« در یک ساختار سالم، افراد ناسالم و در یک ساختار ناسالم، افراد سالم ره به جایی نمی برند».
اینک از کاندیداهای محترم پرسیده می شود که برای افزایش سلامت اداری و نیز افزایش شفافیت که یکی از الزامات اجتناب ناپذیر توسعه هم سازمان ها و هم جوامع است، چه برنامه هایی دارند؟
به امید اینکه از هفته بعد مطالب این کانال صرفا یا بیشتر به مسایل علمی بپردازند، این هفته همچنان منتظر نوشته مرتبط با حرفه و سازمان باشید.
حمید پورشریفی/ ۲۰ تیرماه ۱۳۹۵
لطفا اگر:
- اگر این نوشته را سودمند یافتید آن را به دیگر اعضای حرفه ارسال کنید.
- اگر عضو کانال نیستید و علاقمند عضویت در آن هستید روی لینک زیر کلیک نموده و گزینه join را انتخاب نمایید.
@DrPoursharifi