آیا فقط مردها «مرد» هستند؟

💠 آیا فقط مردها «مرد» هستند؟

🔸 روز میلاد حضرت علی (ع) را روز مرد می نامیم. میلاد بزرگمردی که الگوی انسانهای زیادی فراتر از مذهب شعیه و دین اسلام بوده است. چرا روز مرد؟

🔸 از منظر فردی که با «قالب های جنسیتی» بزرگ شده است، فردی «مرد» تر است که به لحاظ جسمانی قوی باشد، بتواند به خوبی بجنگد، به خوبی از همراهان خود دفاع کند، در فضای کارزار عقب نشینی نکند و به یک معنا «شجاع» باشد.

🔸 صدالبته، به استناد آنچه از رزم آوری های حضرت علی شنیده ایم ایشان از چنین ویژگی­هایی برخوردار بود: قوی و شجاع.

🔸 اگر «قوی» بودن و «شجاع» بودن را به جنبه های جسمانی محدود کنیم، می توان گفت که مردان بیشتر از زنان «قوی» و «شجاع» هستند.. 

🔸 وقتی در زندگی امام علی (ع) به مصادیق «قوی» بودن و «شجاع» بودن نظری می افکنیم، این واژه ها که تداعی گر کلمه «مرد» هستند آنقدر معنای وسیعی پیدا می کند که قدرت جسمانی در آنها به گونه ای محو و ناپدید می شود.

🔸 «مرد» بودن در محتوای نامه «امام علی (ع) به مالک اشتر» و در زندگی امام علی در عمل خود را نشان می دهد.

🔸 از منظر نگارنده، «#مرد_بودن» ای که از #امام_علی می آموزیم، در یک کلام

 «#بازداری » از انجام هر کاری که منفعت فردی را بر منفعت دیگر انسان ها اولویت می بخشد، با وجود برخوردار بودن از جایگاه و قدرت و

«#پایداری » در مسیر و ارزش های عالی و ای بسا ناهمخوان با منافع فردی، با وجود عدم برخوردار بودن از جایگاه و قدرت.

🔸 وقتی امام علی (ع)، از قاضی می خواهد او را در دادگاه بدون سمت خطاب کند و او را هم سطح فرد شاکی نام ببرد و صدها مورد از این قبیل مصادیقی از ویژگی هایی است که واژه «مرد» را غنا می بخشد.

🔸 با چنین تعریفی از «مرد» بودن، یعنی داشتن «بازداری» در اوج قدرت و «پایداری» در رسیدن به ارزش ها، چه بسیار زنانی که «مرد» هستند و چه بسیار مردانی که برای رسیدن به «مردی» راه درازی در پیش دارند.

🔸 در چنین تعریفی، «زن» بودن نقطه مقابل «مرد» بودن نیست، «زن» بودن شامل ویژگی های متعالی خاصی است که توضیح آنها نوشته دیگری را می طلبد ولی هرچه هست ویژگی هایست که نگارنده دوست دارد هم «مرد» باشد و هم «زن».

🔸بدین ترتیب، «مرد» بودن یا «زن» بودن یک ویژگی جنسیتی نیست که با کروموزم X یا Y مشخص شده باشد، یک ویژگی انسانی است که همه انسان ها اعم از مردان و زنان می توانند آن را داشته باشند، در صورتی که بخواهند و برای آن تلاش کنند.

✅ در مصادیق امروزی، افرادی «مرد»تر هستند که:

• در پذیرش و یا حفظ مسئولیت ها و پست ها، منافع جمعی را بر منافع فردی ترجیح می دهند و در صورت نیاز شهامت انصراف از مسئولیت را دارند.

• شهامت قبول کاستی های خود را دارند و مسئولانه برای رفع آن تلاش می کنند،

• اگر از جانب فرد یا مسئولی رفتار نقض کننده اخلاق نظیر آسیب به دیگر انسانها و جامعه می بینند، مسئولانه برای مقابله با آن اقدام می کنند حتی اگر پیگیری شان به منافع فردی شان آسیب رساند.

• در صورتی در حرفه های حساس و مرتبط با زندگی انسانها شاغل می شوند که برای آن صلاحیت لازم را کسب کرده باشند.

• رفتارهای شهروندی لازم را رعایت می کنند حتی اگر به ضررشان باشد.

«مرد» بودن را برای همه مردان و زنان کشور عزیزمان آرزو می کنم و روز مرد را برای همه به ویژه همکاران عزیزم در حرفه روانشناسی و مشاوره، تبریک می گویم.

دکتر حمید پورشریفی

دانشیار روانشناسی سلامت دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی

11 فروردین 1397