X

متخصصان آموزش دهنده به عموم

آموزش عموم متخصصان آموزش دهنده به عموم
آقای دکتر کمیل زاهدی تجریشی
0 18806

شقایق جلالی

کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی

RSS
متخصصان آموزش دهنده به عموم
انتخاب‌های ارزشمند به کمک نظریۀ چارچوب ارتباطی
دکتر حمید پورشریفی
/ دسته بندی ها: مطالعه برای متخصصان

انتخاب‌های ارزشمند به کمک نظریۀ چارچوب ارتباطی

دکتر چاد دریک
مترجم: علی فیضی
این مطلب به سفارش مرکز خدمات روانشناختی و مشاورۀ زندگی ترجمه شده است
زندگی ما مملو از انتخاب است. بسیاری از اوقات اقدام انتخاب کردن کاری معمولی مثل تصمیم دربارۀ این که اول خمیردندان را برداریم یا مسواک را است. دیگر اوقات انتخاب کردن پیامدهایی حماسی دارد، کارهایی مثل تامل دربارۀ یک پیشنهاد شغلی، پیشنهاد ازدواج دادن یا عمل جراحی کردن. البته لحظاتی هم وجود دارد که انتخاب‌های ما بر سلامت روانشناختی‌مان اثر می‌گذارند. پذیرفتن یا نپذیرفتن پیشنهاد مصرف یک نخ سیگار یا نوشیدنی الکلی، بروز دادن یا ندادن هیجانی خاص، در نظر گرفتن دیدگاه فردی دیگر یا پذیرفتن اشتباهی که بر نحوۀ تفکر، احساس و رفتار ما اثر می‌گذارد از جملۀ این انتخاب‌ها هستند؛ انتخاب‌هایی که نه صرفا در لحظات بعدی که برای روزها، هفته‌ها و حتی سالها انجام می‌دهیم.
من به عنوان دانشمندی رفتاری بافتاری تلاش دارم انتخاب‌ها را بر اساس کنترل محرک بفهمم. گزینه‌های قابل تصور ما در هر لحظه پر از انواع کارکردهای محرک هستند که بر خی خوشایند و برخی ناخوشایندند. ما انتخاب می‌کنیم، پیامدهای انتخاب خود را تجربه می‌کنیم و انتخاب‌های بعدی با تجربۀ گذشته و همینطور تعابیر ذهنی‌مان از گذشته و تصوراتمان از آینده تحت تاثیر قرار می‌گیرد. با گذشت زمان، پیشنۀ زندگی‌مان ما را به سوی الگویی از رفتار رهنمون می‌سازد و بعضی اوقات ممکن است الگویی در ما شکل بگیرد که با علاقه‌مندی‌های بلندمدتمان هماهنگ نیست.
من در بافتار بالینی می‌خواهم آن کارکردهای محرک را بشناسم که انتخاب‌های مشکل‌ساز درمانجوی مرا تحت تاثیر قرار می‌دهند تا بتوانم ایشان را در گفتگوها و فعالیت‌هایی درگیر کنم که آن کارکردها را تغییر داده و رفتارشان را به سوی مسیرهای موثرتر و رضایت‌بخش‌تری هدایت کند.
مرتب‌سازی کارت ارزش‌ها را با درمانجویان خود امتحان کنید
در فرایند نظارت بر دانشجویان روانشناسی بالینی در دانشگاه ایلینویز جنوبی، جایی که ما پروتکلی برای درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) تدوین و ارائه کردیم، یکی از مداخلات بسیاری قدرتمند ما چیزی بود که آن را مرتب‌سازی کارت ارزش‌ها می‌نامیم. این فعالیت به ما اجازه می‌دهد انواع کارکردهای محرک را با استفاده از بیش از 100 کارت مورد کاوش قرار داده و ارزیابی کنیم؛ این کارت‌ها دستۀ وسیعی از انتخاب‌های مطلوب را نشان می‌دهند.
به عنوان مثال تصویر این مقاله را در نظر بگیرید که انتخاب یکی از درمانجویان ما در جلسۀ اخیرش است. این کارت‌ها آخرین بازمانده‌های رشته‌ای از انتخاب‌ها بودند که در فرایند آن، درمانجو هر کارت را بر اساس طبقه‌بندی «برای من بسیار مهم است»، «تا حدودی برایم مهم است» و «برایم مهم نیست» انتخاب می‌کرد. کارت‌های انتخابی درمانجو دوباره بر اساس طبقه‌بندی مذکور مرتب می‌شد تا در نهایت این مجموعه باقی ماند (معمولا در مرتب‌سازی نهایی تعداد 12 کارت یا کمتر باقی می‌ماند).
توجه کنید که این فعالیت مرتب‌سازی چطور شامل رابطه‌های سلسله‌مراتبی و مقایسه‌ای بین کارت‌ها است؛ کارت‌ها بر اساس درجه‌های اهمیت طبقه‌بندی می‌شوند و طبقه‌بندی‌های مکرر مهمترین کارت‌ها مستلزم حفظ آن کارت‌هایی است که برای درمانجو بیشترین اهمیت را دارند. برخی از درمانجویان ما با این مقایسه‌ها به طور واضحی چالش دارند. با این که انتظار داشتیم این کارت‌های نهایی برای درمانجویان، فعالیت‌هایی به شدت مطلوب باشند، دریافته‌ایم که پرسیدن سوالی اضافی دربارۀ این کارت‌ها اقدامی مفید است.
این سوال طراحی شده است نا کارکردهای این کارت‌ها را مخصوصا برای آن درمانجویانی که عمیقا با رنج خود در چالش هستند تغییر بدهد. ما از درمانجویان خود می‌خواهیم کارت‌های نهایی را بر اساس کارآمدی آنها مرتب‌ کنند» «با توجه به تجربۀ خودتان، کدام یک از این کارت‌ها را به سادگی می‌توانید انتخاب کنید و کدام‌ها به نظر شما برایتان به سختی قابل کنترل است؟» این سوال درمانجویان را دعوت می‌کند کارت‌ها را بر اساس چارچوب ارتباطی «قابل کنترل» و «غیرقابل کنترل» مرتب کنند. کارت‌هایی که مهم و قابل کنترل طبقه‌بندی می‌شوند دارایی‌های اصیل درمانجویان در جلسات بعدی و زندگی بیرون از درمان هستند؛ نگاه به هر کارت که انتخابی ارزشمند را نشان می‌دهد و برای درمانجویان بسیار مهم است به آنها کمک می‌کند در زندگی انتخاب‌های آگاهانه‌ای بکنند که ایشان را به سوی ارزش‌هایشان نزدیک‌تر می‌کند. به عبارت دیگر این تمرین به درمانجویان کمک می‌کند اقدامی ارزش‌مدار انجام بدهند.
دقت کنید که در این تصویر دو مورد کارت‌ها به رفتار دیگران (مثلا دوست داشته شدن از سوی فردی دیگر) و حداقل یکی از آنها به دارا بودن هیجانی خاص (شاد بودن) اشاره دارد. تقریبا یک سوم این کارت‌ها چنین خصلتی دارند. با اضافه کردن این «ارزش‌های مصنوعی» -ارزش‌هایی که غیرقابل دسترس یا خارج از کنترل درمانجویان هستند- فرصتی برای این بحث فراهم می‌کنیم که چرا این‌ها قابل دسترس نیستند. بسیاری از درمانجویان ما وقتی دربارۀ تلاش‌های قبلی خود تامل می‌کنند، تصدیق می‌کنند که پیش رفتن به سوی این نوع از اولویت‌ها و کسب ارادی آنها اگر ناممکن نباشد دشوار است. بعضی اوقات درمانجویان تعداد زیادی از این ارزش‌های مصنوعی را انتخاب می‌کنند یا در تصدیق مشکلاتی در به دست آوردن آنها داشته‌اند مشکل دارند. در این موارد دستۀ کارت‌ها گفتگویی غنی دربارۀ مزیت‌های دهشتناک و فشار لذت‌بخش انتخاب کردن را تسهیل میکند
حقوق معنوی محفوظ و ذکر منبع با کتاب‌شناسی زیر بلامانع است:
دریک، چاد. انتخاب‌های ارزشمند به کمک نظریۀ چارچوب ارتباطی. (1396). علی فیضی (مترجم). برگرفته در روز/ماه/ سال از سایت مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره زندگی http://mrmz.ir/
مطلب قبلی درونی، بیرونی و روح: درآمدی بر استعاره و تمثیل در تحلیل رفتار
مطلب بعدی دو نوع گفتگویی که می‌توان با درمانجویان داشت: کدام یک زندگی‌ساز است؟
چاپ
5841 به این مطلب امتیاز دهید:
هیچ امتیازی موجود نیست

لطفا برای ارسال نظر وارد سایت شوید یا ثبت نام نمایید

x
پیوستن به دریافت کنندگان پیامک های مرکز

  

قابل توجه علاقمندان دریافت اخبار کارگاه های تخصصی 

جهت دریافت اخبار و کارگاه های مرکز مشاوره زندگی به آدرس زیر مراجعه نمایید.

لینک سامانه پیامکی اخبار و کارگاه های مرکز مشاوره زندگی

 

 

 

قابل توجه علاقمندان دریافت اخبار کارگاه های ویژه عموم

جهت دریافت اخبار کلاس های مرکز مشاوره زندگی به آدرس زیر مراجعه نمایید.

لینک سامانه پیامکی اخبار کلاس های مرکز مشاوره زندگی