X

متخصصان آموزش دهنده به عموم

آموزش عموم متخصصان آموزش دهنده به عموم
آقای دکتر کمیل زاهدی تجریشی
0 18880

شقایق جلالی

کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی

RSS
متخصصان آموزش دهنده به عموم
معنویت و شادمانی
Anonym
/ دسته بندی ها: مطالعه برای عموم

معنویت و شادمانی

 معنویت و شادمانی

نویسنده: دکتر بن دین
مترجم: علی فیضی

این مطلب به سفارش مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی زندگی ترجمه شده است.

در آغاز ماه می ۲۰۰۵ میلادی، موسسه نظرسنجی گالوپ از آمریکایی‌ها خواست که اهمیت مذهب را در زندگی‌شان رتبه‌بندی کنند. در این نظرسنجی ۵۵ درصد افراد مذهب را در زندگی‌شان بسیار مهم دانستند و ۲۸ درصد آن را به قدر کافی در زندگی‌شان مهم دانستند. فقط ۱۶ درصد افراد گفتند که مذهب نقشی در زندگی ایشان ندارد.
نظر پترسون و سلیگمن این است که معنویت همگانی و جهانی است: هرچند که محتوای اختصاصی باورهای معنوی متفاوت است، در همه فرهنگ‌ها عقیده به یک نیروی خدایی، مقدس، متعالی و غایی پیدا می‌شود. اگر اعتقاد به تعالی بخشی مهم از تجربه انسانی است، آیا کنجکاوی برانگیز نیست که در دنیای روانشناسی پژوهش درباره معنویت و دین متناسب بااهمیت آن نیست.
مثلاً مفهوم معنویت خیلی متناسب با قالب‌های پژوهشی ما نیست؛ مثلاً آیا با این نوع سؤالات می‌توان معنویت را اندازه گرفت: میزان معنویت خودتان را در هفته گذشته از یک تا هفت درجه‌بندی کنید. حتی جداسازی مفهومی مذهب از معنویت هم سخت است. پراگمنت و ماهونی در فصل معنویت کتاب راهنمای روانشناسی مثبت نگر جداسازی مفهومی مذکور را این‌گونه بیان می‌کنند:
ما ترجیح می‌دهیم از واژه مذهب در معنای قدیمی و جا افتاده آن استفاده کنیم؛ یعنی یک حوزه گسترده فردی و نهادی که هدف‌های متفاوتی اعم از مقدس و دنیوی در آن دنبال می‌شود. معنویت یکی از کارکردهای مهم و یگانه مذهب است. در این فصل از کتاب، معنویت به معنای جستجوی امر مقدس است. افراد می‌توانند راه های بی‌شماری برای جستجو حفظ امر قدسی در پیش بگیرند. این راه ها شامل مذهب‌های سازمان‌یافته سنتی (مثلاً اسلام، مسیحیت، یهودیت، مذهب هندو و بودائی) یا جنبش‌های معنوی جدیدتر (بوم گرایانه و زن گرایانه) و نگرش‌های شخصی ترشده است.

در این مقاله احتمالاً این نکته به نظرتان می‌اید که من بیشتر به مطالعات مربوط به مذهب اشاره می‌کنم تا معنویت. این عدم تعادل همان وضعیتی است که در دنیای پژوهش هم وجود دارد.

فواید معنویت

هرچند در طول تاریخ بی‌رحمی‌های وحشتناکی به نام مذهب انجام شده است، پژوهش‌ها نشان می‌دهد که باورهای مذهبی و معنوی برای جوامع و افراد فواید مثبت چشمگیری دارد.

در زیر بعضی از این یافته‌های پژوهشی ارائه می‌شود:

1. در بین جوانان، مذهبی بودن با مصرف کاهش‌یافته الکل، مواد مخدر و روان‌گردان، سیگار ارتباط دارد. جوانانی که به فعالیت‌های مذهبی می‌پردازند به لحاظ تحصیلی هم موفق‌ترند.

2. مذهبی بودن برای روابط صمیمانه مفید است. افرادی که فعالانه اعمال مذهبی انجام می‌دهند و برای مذهب اهمیت قائل‌اند به احتمال کمتری در رابطه زناشویی‌شان دچار تعارض می‌شوند و به احتمال بیشتری همسر خود را حمایتگر می‌دانند. والدین مذهبی والدین فرزند پروری جدی تر و مداوم تری هستند و به احتمال کمتری با فرزند نوجوان خود دچار تعارض می‌شوند.

3. اعمال و باورهای مذهبی پیش‌بینی کننده رفتار بر اساس فضیلت‌هایی چون نوع‌دوستی، مهربانی و بخشش است. علاوه بر این تعداد بیشتر موسسسات مذهبی که این ارزش‌ها را تبلیغ و تقویت می‌کنند (مخصوصاً شرکت در امور خیریه و فعالیت‌های انسان دوستانه) با افزایش بهزیستی اجتماعی یک جامعه رابطه دارد.

4. در نهایت، باورهای مذهبی با توانایی مقابله با حوادث تنش زا ارتباط دارد. حمایت‌های اجتماعی جامعه مذهبی فرد نقش مهمی در مقابله موثر و مثبت او دارد.
بعضی پژوهش‌ها درباره مذهب و شیوه مقابله با تنش نشان داده‌اند که فواید مذهبی بودن بیشتر مربوط به چگونگی دین‌داری- یعنی سبک یا گرایش دین‌داری- فرد است. به طور خلاصه بعضی نکات مهم را اینجا بیان خواهم کرد.

سبک یا گرایش دین‌داری و مقابله با تنش

گوردون آلپورت که نظریه‌پرداز معروفی در زمینه شخصیت بود، بین گرایش درونی و بیرونی مذهبی تفاوت قائل شد. به زبان ساده فردی که گرایش بیرونی مذهبی دارد مذهبی است چون برایش آرامش و امنیت فراهم می‌کند، اما آنچه باعث انگیزه مندی او شده احساس گناه یا منبع فشار بیرونی (مثل خانواده و فشار اجتماعی) است. بر عکس فردی که گرایش درونی مذهبی دارد بیشتر به واسطه ایمان و جستجوی معنای زندگی انگیزه مند شده است. برخی شواهد پژوهشی نشان می‌دهد که افراد با گرایش مذهبی درونی بهتر می‌توانند با حوادث تنش آمیز مقابله کنند چون این گرایش به آن‌ها کمک می‌کند در آنچه که اتفاق افتاده معنا و حکمتی پیدا کنند.
پژوهشگران مشخص کرده‌اند که چگونه تفاوت در سبک حل مسئله معنوی/مذهبی روی توانایی ما بر مقابله با مشکلات و ناملایمات تأثیر می‌گذارد. آن‌ها چهار سبک حل مسئله را شناسایی کرده‌اند:

1. سبک متکی به خود. افرادی که چنین حل مسئله‌ای دارند گرچه به قدرتی برتر اعتقاددارند، اما برای حل مسئله و رسیدگی به هرگونه مشکلی متکی به خود هستند.

2. سبک به تعویق انداختن. افراد که این سبک حل مسئله را دارند بیشتر منفعل‌اند. آن‌ها منتظر خدا هستند تا به وضعیت آن‌ها رسیدگی کند.
 
3. سبک هم کارانه. افرادی که چنین سبک حل مسئله‌ای دارند خود را در حل مسئله‌ای خاص در حال همکاری باخدا می‌بینند (از تو حرکت، از خدا برکت)

4. سبک تسلیم رضای خدا شدن. افرادی که چنین سبک حل مسئله‌ای دارند آگاهانه تصمیم می‌گیرند تا تدبیر بخش‌هایی از مسئله و مشکل را که واقعاً خارج از کنترل آن‌ها است به خدا بسپارند.

سبک همکارانه به نظر می‌رسد در موقعیت‌هایی که فرد احساس توانایی می‌کند از همه مناسب‌تر باشد (فرد احساس می‌کند خدا با اوست) و به او انگیزه می‌دهد تا هرچه از دستش بر می‌اید برای بهبود موقعیت انجام دهد. سبک متکی به خود هم معمولاً موثر است، بیشتر به این خاطر که وقتی افراد موقعیت را قابل کنترل می بینند بهتر می توانند از ان به سلامت عبور کنند. تنها استثنای قابل ذکر وقتی است که وضعیت پیش رو واقعا سخت و به سختی قابل کنترل باشد. در وضعیت های سخت و دشوار نظیر مرگ عضوی از خانواده، سبک به تعویق انداختن و تسلیم رضای خدا شدن بسیار مناسب و کارآمد هستند. وقتی کاری از دست کسی بر نیاید، دست از تلاش برداشتن به فرد تحت فشار ارامش می‌دهد.

افزایش معنویت
 
تمرین‌های زیر برای افزایش معنویت پیشنهاد دکتر جاناتان هایدت از دانشگاه ویرجینا است:

 برای پنج دقیقه در روز در یک وضعیت بدنی آسوده به هدف زندگی بیندیشید و فکر کنید که آیا زندگی شما با چنان هدفی متناسب است.

 برای پنج دقیقه در روز، به کارهایی که برای بهتر شدن وضعیت جامعه و دنیا می‌توانید انجام دهید فکر کنید.

 یک کتاب معنوی یا مذهبی بخوانید یا هر روز در فعالیت‌های مذهبی شرکت کنید.

 درباره دین‌های دیگر مطالعه کنید. شما می‌توانید این کار را با رفتن به کتابخانه یا جستجو در اینترنت انجام دهید.

 چند دقیقه در روز به مراقبه یا عبادت بپردازید.

 کتابی بخرید که در آن سخن بزرگان معنوی یا عبارات خوش‌بینانه وجود دارد. هر روز مقداری از این کتاب را بخوانید.

منبع:
http://www.authentichappiness.sas.upenn.edu/newsletter.aspx?id=74

حقوق معنوی محفوظ و استفاده از منبع با ذکر کتابشناسی زیر بلامانع است:
دین، بن. (1392). معنویت  و شادمانی. علی فیضی (مترجم). برگرفته در روز ؟؟ سال ؟؟ از سایت مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره زندگی http://www.mrmz.ir
مطلب قبلی معنویت و شادمانی
مطلب بعدی لذت، معنا و سعادت
چاپ
4502 به این مطلب امتیاز دهید:
4/0

لطفا برای ارسال نظر وارد سایت شوید یا ثبت نام نمایید

x
پیوستن به دریافت کنندگان پیامک های مرکز

  

قابل توجه علاقمندان دریافت اخبار کارگاه های تخصصی 

جهت دریافت اخبار و کارگاه های مرکز مشاوره زندگی به آدرس زیر مراجعه نمایید.

لینک سامانه پیامکی اخبار و کارگاه های مرکز مشاوره زندگی

 

 

 

قابل توجه علاقمندان دریافت اخبار کارگاه های ویژه عموم

جهت دریافت اخبار کلاس های مرکز مشاوره زندگی به آدرس زیر مراجعه نمایید.

لینک سامانه پیامکی اخبار کلاس های مرکز مشاوره زندگی