X

برای متخصصان

مقالات روانشناسی برای متخصصان
ویژه مطالعه برای متخصصان

مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره زندگی، قصد دارد مطالبی را با عنوان ویژه مطالعه متخصصان روانشناسی و مشاوره فراهم و انتشار نماید. از همکاران متخصص مرکز و دیگر اعضای حرفه انتظار می رود نسبت به تهیه و ارسال مطالب اقدام نمایند تا با نام خودشان در سایت منتشر شود.

 
موج سوم درمان های شناختی - رفتاری چیست؟

درمان­های مبتنی بر ذهن­آگاهی و پذیرش (treatments mindfulness- and acceptance-based ) به عنوان درمان­های موج سوم شناختی – رفتاری شناخته می­شود. مداخلات مبتنی بر ذهن­آگاهی و پذیرش که دارای پشتوانه­ی تجربی هست شامل است بر: درمان پذیرش و تعهد (Acceptance and Commitment Therapy ) یا ACT ، رفتار درمانی دیالکتیکی (Dialectical Behavior Therapy ) یا DBT ، شناخت درمانی مبتنی بر ذهن­آگاهی (Mindfulness-Based Cognitive Therapy ) یا MBCT ، کاهش استرس مبتنی بر ذهن­آگاهی (Mindfulness-Based Stress Reduction ) یا MBSR .

موج اول با درمان­ های مبتنی بر مطالعات آزمایشگاهی رفتار و یادگیری ایجاد شد و نیروی برانگیزاننده­ی آن نارضایتی از رویکردهای روان­تحلیلی به روان­درمانی در دهه­ی 1950 بود. روش­های موج اول شامل شرطی عاملی، مهارت­آموزی، و روش­های مبتنی بر مواجهه بودند که به طور وسیعی مورد استفاده قرار می­گرفتند. موج دوم از این نیاز برآمد که لازم بود به طور مستقیم با شناخت­ها کار شود. در این موج بر نقش فرایندهای شناختی در پدیدآیی، بقاء و درمان اختلالات روانشناختی تاکید می­شود. از رویکردهای برجسته­­ی موج دوم می­توان به شناخت درمانی بک و درمان عقلانی- عاطفی الیس اشاره کرد. هر دو رویکرد بر شناسایی و اصلاح شناخت­های تحریف شده و غیرعقلانی تاکید داشتند. رویکردهای موج اول و دوم با هم یکپارچه شده و مجموعه وسیعی از درمان­ها تحت عنوان درمان­های شناختی – رفتاری (CBT ) ایجاد کردند.

اخبار و رویدادهای جدید
پیام تسلیت پیام تسلیت
0 10714

پیام تسلیت

 

مرکز مشاوره ی زندگی با نهایت تاسف و تاثر درگذشت برادر گرامی جناب آقای دکتر مرتضی کشمیری را خدمت ایشان و خانواده‌ی محترمشان تسلیت عرض نموده و صبر جزیل  ‎برای ایشان آرزومند است.

کارگاه های عموم کارگاه های عموم
0 21518

کارگاه های عموم

فرزند پرورری - مقابله با اهمالکاری - مدیریت خشم - ارتباط موثر بین فردی - تربیت جنسی - آموزش جراتمندی - مهارت های ارتباط موثر زناشویی

RSS
آیندۀ درخشان روانشناسی (2):
دکتر حمید پورشریفی
/ دسته بندی ها: مطالعه برای متخصصان

آیندۀ درخشان روانشناسی (2):

بازار گرم روانشناسی کاربردی گرم‌تر می‌شود

کریستین وِیر
مترجم: علی فیضی
این مطلب به سفارش مرکز خدمات روانشناسی و مشاورۀ زندگی ترجمه شده است

مقدمه
در جوامع انسانی قدر تخصص‌های روانشناسی شامل پژوهشی که برای شناسایی رفتار انسان و درمان آن و بینش‌هایی که برای بهبود سلامتی و بهزیستی ارائه می‌کنند امروز بیش از همیشه دانسته می‌شود؛ اما البته که قابلیت‌های این حوزه فراتر از پژوهش و کاربست است. خردحوزه‌های در حال افزایش روانشناسی با هر جنبه‌ای از زندگی انسان در تماس هستند. روانشناسان امروزی محصولات و خدمات آمریکایی از خودروهای خودران گرفته تا برنامه‌های نظارت‌گر بر سلامتی در گوشی‌های همراه را بهبود می‌بخشند. آنها رهبران فکری هستند که مدافع جنبش‌های مهم از حقوق زنان گرفته تا سیاستگزاری عمومی هستند. در گزارش ویژۀ APA Monitor، «10 روند قابل توجه در روانشناسی» به این نکته می‌پردازیم که رشد و توسعه‌های چشمگیر علم و حرفۀ روانشناسی چگونه این حوزه و همراه با آن جامعه را تا حد زیادی دگرگون می‌کنند. در دومین مطلب از این ده مقاله این مسابه را پیش می‌کشیم که روانشناسی کاربردی بیش از پیش در دنیای صنعت و فناوری محبوب می‌شود.
شرکت‌های بزرگ آمریکایی به طور فزاینده‌ای به دنبال مهارت‌های روانشناسان کاربردی هستند.
بنا به گفتۀ دکتر آن مک‌لاگلین که استاد عوامل انسانی و شناخت کاربردی در دپارتمان روانشناسی در دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی و رئیس قبلی بخش 21 APA (روانشناسی مهندسی و تجریی کاربردی) است: «همچنان که فناوری شیوۀ کار، بازی، مسافرت و تفکر ما را تغییر می‌دهد؛ روانشناسان کاربردی که که فناوری را می‌شناسند بیشتر از قبل دیده و خواسته می‌شوند. زیبایی روانشناسی کاربردی در این است که بر مبنای مهارت‌های پژوهشی بنیادینی سوار شده است که با هرنوع تکامل فناوری در آینده نیز مطابقت دارد». او می‌گوید: «هرکاری که با فناوری انجام می‌دهیم نیاز به انسان دارد. ما دربارۀ شناخت انسان پژوهش می‌کنیم. داشتن فهمی روشن و دقیق از توانایی‌ها و محدودیت‌های انسانی به ما در اکنون و آینده کمک می‌کند آن نوع از فناوری را ابداع کنیم که هنوز وجود ندارد.» به عبارت دیگر بازار روانشناسی کاربردی گرم است و گرم‌تر هم خواهد شد.

دستگاه‌های هوشمند هوشمندتر
اکنون دستگاه‌های هوشمندی داریم که به ما کمک می‌کند هرجا می‌رویم در ارتباط باشیم و ماشین‌های هوشمندی داریم که ما را با ایمنی به خانه‌های هوشمندی هدایت می‌کنند که گرما و چراغ‌های آن قبل از آن که به آنجا برسیم فعال می‌شوند؛ اما سیستم‌های هوشمند اگر برای استفاده زیادی پیچیده باشند چندان چابک نخواهند بود؛ و این همان جایی است که روانشناسان عوامل انسانی با تکیه بر مهارت‌های پژوهشی خود و شناختی که از شناخت و رفتار انسانی دارند می‌توانند وارد عمل شده و محصولات و سیستم‌هایی طراحی کنند که استفاده از آنها راحت‌تر و لذت‌بخش‌تر است.
این روانشناسان به عنوان مثال دریافته‌اند که بسیاری از افراد برای برنامه‌ریزی ابزارهای هوشمند خود زیاد وقت صرف نمی‌کنند. به گفتۀ رابرت پروکتور، استاد روانشناسی در دانشگاه پورجو که در عوامل انسانی و تعامل انسان-رایانه تخصص دارد و رئیس بخش 21 است: «اگر برای برقراری ارتباط با دستگاه نیاز به تلاش زیادی باشد، فواید آن بلاستفاده باقی خواهند ماند. این فرصتی برای روانشناسان کاربردی است که می‌توانند چنان ابزارهایی را طوری طراحی کنند که آسان‌تر قابل استفاده شده و جذاب‌تر شوند». روانشناسان عوامل انسانی شکاف بین انسان و ماشین را در بسیاری از حوزه‌ها از جمله تعامل انسان و ربات، ارتباطات بین مغز-ماشین و سیستم‌های واقعیت مجازی پر می‌کنند. دکتر پروکتور اضافه می‌کند که بخش اعظم پژوهش‌های خود او بر ایمنی سایبری متمرکز است، حوزۀ دیگری که فرصت‌های زیادی برای روانشناسان وجود دارد.
او خاطر نشان می‌کند: «دانشمندان رایانه، انسان‌ها را ضعیف‌ترین خط ارتباط در ایمنی توصیف می‌کنند». روانشناسان به عنوان متخصص رفتار و قضاوت انسان، می‌توانند به شرکت‌های ایمنی سایبری برای پیش‌بینی رفتار انسان در دنیای برخط (آنلاین) کمک کرده و به ایشان برای طراحی ابزارها و شیوه‌های محافظتی که مکمل رفتار انسان برای حفاظت از داده‌های شخصی هستند یاری برسانند.
شرکت‌های فناوری تشنۀ بینش یافتن دربارۀ رفتار انسان هستند. دکتر تیم نیکولاس که روانشناس شناختی کاربردی است و در مایکروسافت به مدت 11 سال در مورد ایکس باکس و هولولنز کارکرده است می‌گوید: «با این که دانشمندان رایانه می‌توانند داده‌های بسیار زیادی دربارۀ نحوۀ استفاده افراد از سیستم‌های بازی جمع‌آوری کنند اما لزوماً در تعبیر و تفسیر چنین اطلاعاتی آموزش ندیده‌اند. این همان چیزی است که پژوهش رفتاری و روانشناسی به آن می‌پردازد و هدف استنتاج معنا، این صنعت را جایی می‌سازد که در آن به افرادی می‌دانند چطور به شیوه‌ای دقیق بپرسند و پاسخ بدهند به گرمی خوش آمد گفته می‌شود». روانشناسان به عنوان بخشی از تیم‌های پژوهش و توسعه می‌توانند به چنین سوالاتی پاسخ بدهند: افراد چگونه از سیستم‌های شناسایی صدا استفاده می‌کنند؟ چه چیزی باعث می‌شود که فردی بخواهد با یک دستگاه مشغول بشود؟ آیا یک فناوری نوی نمایش صفحه باعث سردرد می‌شود؟ به گفتۀ دکتر نیکولاس: «ما می‌خواهیم بدانیم که افراد چطور این چیزها را ادراک کرده و به آن پاسخ می‌دهند و مطمئن بشویم که سیستم‌ها برای استفاده جذاب و راحت هستند».
با این که پیشرفت در فناوری، فرصت‌های نویی برای روانشناسان فراهم آورده است، پیشرفت در علم روانشناسی نیز روی فناوری اثر می‌گذارد. به گفتۀ دکتر مک‌لاگلین در دهۀ گذشته حوزۀ «ارگونومی عصبی» ظاهر شده است. در این حوزه از ابزارها و دانش علم عصب‌پایه برای طراحی سیستم‌های متمرکز بر انسان ایمن‌تر، باهوش‌تر و موثرتر استفاده می‌شود. از چنین سیستم‌هایی مثلاً می‌توان برای ارزیابی این استفاده کرده که مغز کارگر در طول انواع مختلف کار چگونه خسته می‌شود و میزان اطلاعات را بر اساس سطح توجه کارگر و وضعیت شناختی او منطبق ساخت. به گفتۀ دکتر مک‌لاگلین: «ما می‌توانیم از سنجه‌های روانشناختی برای ساخت، انطباق یا انتخاب شیوۀ تعامل فرد با فناوری استفاده کنیم».

حمل و نقل و مراقبت بهداشتی
به گفتۀ دکتر شریل بالدوین مدیر برنامۀ عوامل انسانی و شناخت کاربردی در دانشگاه جرج میسون متخصصین عوامل انسانی همچنین فرصت‌های انبوهی در صنعت حمل و نقل برای کار دارند. هم اکنون ماشین‌هایی وجود دارند که در آنها سیستم‌های نیمه خودکار به کار رفته نظیر خودروهایی که خود پارک می‌کنند یا اگر به ماشین جلویی زیاد نزدیک بشوید سرعت را کم می‌کنند. تقاضا برای خودکاری بیشتر ماشین‌ها همچنان رو به افزایش است.شرکت خودروسازی فورد هدف ارائۀ خودرویی کاملاً خودکار را در سال 2021 دارد؛ در حالی که شرکت تسلا پیشروی صنعت خودروسازی الکترونیک قصد ارائۀ ماشین بی نیاز به راننده را در امسال دارد. دکتر بالدوین می‌گوید: «هم اکنون و در آینده، روانشناسان می‌توانند در این حوزه‌ها نقش بزرگی ایفا کنند». پژوهش خود دکتر بالدوین بر طراحی و توسعۀ تعاملات راننده-ماشین متمرکز است که بصری هستند و خطر تصادف را کاهش می‌دهند. به گفتۀ دکتر بالدوین: «انسان‌ها وقتی با چیزی به طور فعال درگیر نیستند نمی‌توانند به خوبی و در طولانی به آنها توجه کنند. ما نیازمند راه‌های هوشمندی برای نگه داشتن افراد در چرخه هستیم».
روانشناسان همچنین به طور فزاینده‌ای در آموزش پلیس در استفاده از سیستم‌ها نقش مهمی بازی می‌کنند. به گفتۀ دکتر بالدوین: «جامعه برای تدوین و توسعۀ الگوی ذهنی مناسب نحوۀ کار سیستم‌های خودکار و نیز اعتماد کردن سنجیده به این سیستم‌ها نیاز شدیدی به روانشناسان دارد».
تغییرات بخش مراقبت بهداشتی هم موجب تقاضای مهارت‌های روانشناسان کاربردی شده است. در سال 2016، ادارۀ غذا و داروی آمریکا (FDA) راهنمایی منتشر کرد که بر اساس آن کارخانه‌ها بایستی موقع ابداع و توسعۀ ابزارهای پزشکی نو بایستی عوامل انسانی را هم وارد فرایند ازمایش این ابزارها بکنند. کاربر چه پزشکی باشد که می‌خواهد ابزار جراحی رباتیکی را به کار ببرد و چه بیماری باشد که در خانه از ابزار اندازه‌گیری قند خونش استفاده می‌کند، این آزمون پیش از عرضه به بازار تفاوت بزرگ و سودمندی جهت ایمنی بیمار ایجاد خواهد کرد.
دکتر آراثی ستومادهاوان که روانشناس عوامل انسانی است از سال 2009 که مدرک کارشناسی ارشدش را گرفته فرصت‌های بیشماری در حوزۀ مراقبت بهداشتی به دست آورده است.او دریافته است که مهارت‌های عرصۀ عوامل انسانی به آسانی قابل انتقال به بخش پزشکی است و آن مهارت‌ها مورد تقاضا هستند.
دکتر ستومادهاوان چند سال است که در یک کارخانۀ تولید دستگاه‌های پزشکی به نام مدوترونیک کار می‌کرد و در مورد بهینه‌سازی طراحی دستگاه‌های قلبی فعالیت داشت. او اکنون به عنوان مشاور کار می‌کند و در تمام دنیا به شرکت‌ها در مورد پروژه‌هایی نظیر ماشین‌های دیالیز، وصله‌های انسولین و اپ‌های گوشی‌های هوشمند برای مدیریت سلامتی مشاوره می‌دهد.
به گفتۀ دکتر ستومادهاوان چون FDA و دیگر سازمان‌های تنظیم قوانین، طراحی‌های متمرکز بر کاربر را به شدت جدی گرفته‌اند، شرکت‌های تولید ابزار پزشکی هم مشتاق استفاده از مهارت‌هایی هستند که روانشناسان برای تیم طراحی به ارمغان می‌آورند. به عنوان یک مشاور، رفتن از پروژه‌ای به پروژه دیگر می‌تواند سخت باشد و به خاطر برنامۀ زمانی شرکت‌ها او اغلب مجبور است مطالعاتی طراحی کند که در مقایسه با محیط دانشگاهی بایستی بسیار سریع‌تر به اتمام برسند.
او می‌گوید: «بایستی تند و چابک باشید اما ارزشش را دارد. با بهینه‌سازی تعامل انسان-ماشین می‌توانم اوضاع را برای پزشکان، پرستاران و بیماران بهتر بسازم».
در دیگر تلاش‌ها برای بهبود ایمنی بیماران، روانشناسان مهارت‌های پژوهشی خود را برای مطالعۀ نظام‌مند خطاهای مراقبت بهداشتی و بیمارستانی به کار می‌برند. مثل روانشناسان نسل‌های قبلی که خطاهای پرواز را مطالعه کردند تا مسافرت هوایی را ایمن‌تر کنند، امروز نیز پژوهشگران عوامل انسانی از تخصص خود برای پرداختن به آن شکاف‌های موجود در تعامل افراد استفاده می‌کنند که می‌تواند منجر به خطاهای پزشکی بشود و سیستم‌هایی طراحی می‌کنند که چنان خطاهایی را کمینه می‌کند. دکتر پروکتور می‌گوید: «این یکی از حوزه‌های فعال عوامل انسانی است».
علی‌رغم ازدیاد صنایعی که به دنبال مهارت‌ها و دانش‌های روانشناسان هستند، اما روانشناسی حتی می‌تواند کاری بیش از اینها برای حل مشکلات عینی زندگی مدرن انجام بدهد؛ آن هم نه تنها در زمینه‌های فناوری که در زمینه‌های گسترده‌ای همچون پایداری و جهانی‌شدن.
دکتر بالدوین این نظر را دارد که «اغلب مواقع، شرکت‌ها به دنبال متخصصین عوامل انسانی نمی‌ایند مگر این که اشتباه فاجعه‌آمیزی رخ بدهد؛ اغلب افراد فکر می‌کنند روانشناسی همان درمان بالینی است و از نقش‌های زیادی که روانشناسان می‌توانند ایفا کنند خبری ندارند. ما بایستی در زمینۀ آموزش جامعه در مورد کارهایی که می‌توانیم انجام بدهیم بیشتر و موثرتر تلاش کنیم.»
منبع:
Monitor on Psychology
حقوق معنوی محفوظ و ذکر منبع با کتاب‌شناسی زیر بلامانع است:
وِیر، کریستین. (1396). آیندۀ درخشان روانشناسی (2): بازار گرم روانشناسی کاربردی گرم‌تر می‌شود. علی فیضی (مترجم). برگرفته در روز ماه/سال از سایت مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره زندگی http://mrmz.ir/

مطلب قبلی رفتاردرمانی شناختی مبتنی بر فرایند:
مطلب بعدی آیندۀ درخشان روانشناسی (3):
چاپ
8660 به این مطلب امتیاز دهید:
هیچ امتیازی موجود نیست

دیدگاه خود را درج فرمایید

افزودن دیدگاه

x
پیوستن به دریافت کنندگان پیامک های مرکز

  

قابل توجه علاقمندان دریافت اخبار کارگاه های تخصصی 

جهت دریافت اخبار و کارگاه های مرکز مشاوره زندگی به آدرس زیر مراجعه نمایید.

لینک سامانه پیامکی اخبار و کارگاه های مرکز مشاوره زندگی

 

 

 

قابل توجه علاقمندان دریافت اخبار کارگاه های ویژه عموم

جهت دریافت اخبار کلاس های مرکز مشاوره زندگی به آدرس زیر مراجعه نمایید.

لینک سامانه پیامکی اخبار کلاس های مرکز مشاوره زندگی