مدیر سایت / جمعه, 15 خرداد,1394

آشنایی با بیماری درد مزمن: نشانه‌ها و درمان

تهیه و تنظیم: علی فیضی
این متن به سفارش مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره زندگی تهیه شده است.

درد مزمن که با اسم‌های دیگری مثل درد سوزشی کند، درد مبهم، درد ضربان دار و درد تهوع‌آور هم شناخته دردی است که بیشتر از سه الی شش ماه طول می‌کشد. بعضی محققان و نظریه‌پردازان معتقدند که مدت‌زمان انتقال فرد از شرایط درد حاد به درد مزمن 12 ماه است. بعضی دیگر از پژوهشگران می‌گویند که درد حاد کمتر از سی روز طول می‌کشد اما درد مزمن درد است که بیش از شش ماه دوام دارد. تعریف عمومی درد مزمن شامل هیچ مدت‌زمان مشخصی نیست و این‌طور است: دردی که فراتر از مدت‌زمان مورد انتظار برای درمان طول می‌کشد.
برای تائید اثربخشی درمان بسیاری از انواع درد مزمن با مخدرها شواهد کمی وجود دارد. یک استثنا درد مزمن ناشی از سرطان است. درحالی‌که استفاده از مخدرها می‌تواند درد را در کوتاه‌مدت التیام بدهد اما هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان بدهد استفاده از این نوع داروها برای التیام درد مزمن در طولانی‌مدت یا افزایش عملکرد فرد مؤثر است. خطر استفاده از این نوع داروها مصرف بیش‌ازحد (اوردوز) یا اعتیاد به آن‌ها است.

طبقه‌بندی:
درد مزمن را می‌توان به دو نوع درد زاد و نوروپاتیک طبقه‌بندی کرد. نوع درد زاد به علت فعالیت گیرنده‌های درد به وجود می‌آید و نوع نوروپاتیک به علت آسیب‌دیدگی یا بدکارکردی سامانه عصبی پدیدار می‌شود.

مدیریت درد مزمن
نکته‌ای که باید در نظر داشت این است بهبودی کامل یا مداوم بسیاری از انواع درد مزمن به‌ندرت امکان‌پذیر است.
مدیریت درد مزمن شاخه‌ای از پزشکی است که رویکردی بینا رشته‌ای نسبت به تسکین درد یا افزایش کیفیت بیماران مبتلابه درد مزن دارد. یک تیم مدیریت درد مزمن شامل پزشکان (مخصوصاً متخصصین هوشبری)، روانشناسان سلامت و بالینی، فیزیوتراپ‌ها، کار درمانگران، دستیاران پزشک و پرستاران است. معمولاً تلاش‌های یک متخصص برای رفع درد حاد کافی است اما مدیریت درد مزمن اغلب نیازمند تلاش‌های هماهنگ تیم درمانی است.

درمان‌های روان‌شناختی برای مدیریت درد مزمن:
درمان‌های روان‌شناختی شامل رفتاردرمانی شناختی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد است. پژوهش‌ها نشان می‌دهد این درمان‌ها برای افزایش کیفیت زندگی بیماران مبتلابه درد مزمن مؤثرند. بعضی شواهد پژوهشی نشان می‌دهد که هیپنوتیزم ازجمله هیپنوتیزم خود هم برای تسکین درد مزن مؤثر است؛ البته شواهد از موثربودن هیپنوتیزم برای تسکین درد مزمن ناشی از آسیب به نخاع حمایت نمی‌کنند.
ایده بنیادی رفتاردرمانی شناختی برای درد مزمن این است که سازگاری با درد مزمن به معنای کنترل فرد روی جنبه‌های درد زا، ادراکی، عاطفی، شناختی و رفتاری تجربه درد است. معمولاً این نوع درمان برای درد مزمن سه مؤلفه دارد. اولی آموزش درباره درد مزمن است. از طریق آموزش، بیمار و بالینگر درباره ماهیت درد، گزینه‌های درمان و اهمیت نقش بیمار در مدیریت درد بحث می‌کنند. مؤلفه دوم آموزش مهارت‌های مدیریت خود است که نشانه‌های دردناک، عاطفی، شناختی و وضعیت کارکردی فرد را هدف قرار می‌دهد (مثلاً تکنیک‌های آرمش، فعالیت درجه‌بندی‌شده، برنامه‌ریزی فعالیت‌های لذت‌بخش). مؤلفه سوم شامل افزایش کیفیت زندگی، نگهداری فواید درمان و جلوگیری از عود است. مهارت‌هایی نظیر مدیریت استرس، هدف‌گزینی، حل مسئله، بازسازی شناختی و مهارت‌های ارتباطی مربوط به این مؤلفه هستند. این درمان 8 تا 12 جلسه طول می‌کشد.
درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش (ACT) نوعی رفتاردرمانی شناختی است که ریشه در خاک پژوهش و نظریه‌پردازی درباره اجتناب تجربه‌ای دارد؛ به این معنا که اجتناب مداوم از تجارب درونی (هیجان‌ها، افکار و نشانه‌ها ازجمله درد) منجر به اختلالات گوناگونی می‌شود. ACT همچنین بر اساس نظریه چهارچوب ارتباطی قرار دارد. نظریه‌ای که تأثیر زبان انسان روی تجربه و رفتار را تبیین می‌کند. هدف ACT تغییر رابطه افراد با آن دسته افکار، احساسات، خاطرات و حس‌های بدنی‌شان است که از آن‌ها اجتناب می‌کنند یا می‌ترسند. پذیرش و توجه‌آگاهی راهبردهایی هستند که با هدف کاهش اجتناب تجربه‌ای، قطع ارتباط افکار با رفتارها و رفتار بر اساس ارزش‌های زندگی به بیماران آموزش داده می‌شود. در این درمان روی پذیرش تجربه شخصی به‌جای تغییر یا کنترل آن تأکید می‌شود. بیماران یاد می‌گیرند اهداف و ارزش‌های زندگی خود را مشخص کنند تا رفتار و اقداماتشان متناسب با آن ارزش‌ها و اهداف باشد. ACT یک الگوی درمانی است و نه یک پروتکل مشخص، بنابراین وابسته به شرایط می‌توان پروتکل‌های متفاوت با تکنیک‌های متفاوت را ایجاد کرد. مثلاً بسیاری از پروتکل‌های ACT شامل توجه‌آگاهی است و بعضی نیست؛ بااین‌حال رویکرد فراگیر تکنیک‌های خاص ACT به افراد کمک می‌کند که به‌شدت متمرکز بر زمان حال باشند. هدف روشن ACT در شرایط درد مزمن ماهش نشانه‌ها یا درد نیست بلکه افزایش انعطاف‌پذیری روان‌شناختی یا توانایی اقدام مؤثر بر اساس ارزش‌های شخصی حتی در حضور تجربه‌ای منفی نظیر درد است.

چاپ

7203 به این مطلب امتیاز دهید:

4/0

دیدگاه خود را درج فرمایید

نام:
پست الکترونیک:

دیدگاه:

افزودن دیدگاه

تمرین عامدانه

آشنایی با بیماری درد مزمن: نشانه‌ها و درمان

دیدگاه خود را درج فرمایید