دکتر حمید پورشریفی / جمعه, 03 آذر,1396 / دسته بندی ها: مطالعه برای متخصصان, موج سوم رفتار درمانی سه راه معرفی و ارائۀ گسلش در جلسات ACT جان بلکلج مترجم: علی فیضی این متن به سفارش مرکز خدمات روانشناختی ومشاورۀ زندگی ترجمه شده است در درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)، گسلش در آغاز «واقعیت‌زدایی» نامیده می‌شد چون ما افکاری -مخصوصا افکار متقاعدکننده- داریم که به طور تحت‌اللفطی باورشان می‌کنیم. تصور می‌کنیم این افکار واقعیت را بازتاب می‌دهند و بر اساس آنها اقدام می‌کنیم. وقتی با افکار خود «آمیخته» می‌شویم مثل ماهی گرسنه‌ای فریب طعمۀ جذاب بر سر قلاب این افکار را خورده و گرفتار آنها می‌شویم. این فرایند آمیختگی وقتی از دقت نظر دور بماند چنان به سرعت اتفاق می‌افتد که اصلا متوجه نمی‌شویم که آمیخته شده‌ایم. افکارمان -که آنها به عنوان حقایقی کامل مدنظر قرار می‌دهیم- رفتار ما را تا حدی دیکته می‌کنند که توانایی‌مان برای اقدام بر اساس ارزش‌هایمان را از دست می‌دهیم. به همین دلیل است که گسلش را به درمانجویان خود می‌آموزیم. درمانگرانی که به تازگی با گسلش آشنا شده‌اند اغلب در ارائه و معرفی مفهوم و آموختن موثر مهارت‌های مربوط به آن مشکل دارند. ارائۀ و معرفی موثر گسلش، معمولا بر کمک به درماتجویان برای تشخیص دادن افکار به عنوان افکار و برجسته‌سازی این نکته متمرکز است که این دسته از فعالیت‌های ذهنی چقدر برای در برداشتن حقیقت کامل تجربۀ مستقیم ناکافی هستند. 1. با افکار منفی شروع کنید یکی از شیوه‌های کمتر تهاجمی ارائۀ تکنیک‌های گسلش، معرفی زیرکانۀ افکار به عنوان افکار یا تولیدات ذهن است. اگر درمانجو بگوید که «همیشه حس می‌کنم به چیزی تعلق خاطر ندارم» می‌توانید پاسخ بدهید که «پس این فکر را دارید که به چیزی تعلق خاطر ندارم». این تکنیک‌های ظریف به ایجاد بافتاری برای گسلش در درمان کمک کرده و به درمانجو اجازه می‌دهد به طور نظام‌مندتری افکارش را به عنوان افکار ببیند. در یاد داشته باشید که هدف گسلیدن از همۀ افکار نیست بلکه گسلیدن از آن افکاری است که وقتی واقعیت پنداشته می‌شوند مشکل ایجاد می‌کنند. اول روی افکار مشکل‌ساز و حاکی از ارزیابی تمرکز کنید. درمانجویان در نهایت می‌آموزند با همۀ افکار خود با آسودگی و رهایی بیشتری ارتباط برقرار کنند اما در آغاز کار بهتر است با افکار مشکل‌ساز کار کنیم. بدیهی است که وقتی این تکنیک‌ها را به کار می‌برید بایستی از خود همدلی نشان بدهید تا به نظر نارزنده‌ساز نیایند. 2. از تجربه‌های خود درمانجو استفاده کنید درمانجویی را در نظر بگیرید که با خشمش مشکل دارد و داستانی در این باره می‌گوید که موقع بیرون آمدن از رستوران چون کلیدهاش را پیدا نمی‌کرد شروع به سرزنش همسرش کرد و در نهایت او را رها کرده و تنهایی به خانه رفت. در درمان او می‌گوید که هرچند این افکار خشمگینانه در چنان موقعیت‌هایی او را به شدت می‌آزارد اما بعدا که به آنها می‌اندیشد به نظر پوچ و نامعتبر می‌آیند. چنین موقعیتی فرصت مناسبی برای استفاده از داستان درمانجو جهت اشاره به این نکته است که همگی در دام باور کردن افکاری می‌افتیم که بعدا صحیح نبودنشان برای ما روشن می‌شود. وقتی این کار را انجام می‌دهید با زبانی حاکی از همدلی و ارزنده‌سازی تجربۀ درمانجو صحبت کنید، در سطح درمانجو بمانید و به یاد داشته باشید که شما هم در همان قایق درمانجو هستید. از او بپرسید ایا مواقع دیگری را هم به یاد می‌آورد که چنین اتفاقاتی در آنها افتاده باشد؟ در نهایت می‌توانید از درمانجو بپرسید که آیا تمایل دارد افکاری که در دیگر حوزه‌های زندگی‌اش به سراغ او آمده و برایش مشکل می‌سازند را شناسایی کرده و به شیوهای متفاوت به آنها پاسخ بدهد؟ 3. از کاوشگری‌های عینی استفاده کنید. استیو هیِز و همکارانش تکنیکی به نام «نگریستن به افکار در برابر نگریستن از افکار» را ابداع کرده‌اند تا به درمانگرانی شیوهای عینی برای معرفی گسلش به درمانجویان ارائه بدهند. دکتر کریس مک‌کری که در کاربست ACT برای کودکان و نوجوانان تخصص دارد بعدا تغییراتی در این تمرین ایجاد کرد تا در آن از کاوشگری‌های عینی استفاده کند. یک راه انجام این کار استفاده از عینک‌هایی با لنز زرد در جلسۀ درمان است. از درمانجو بخواهید عینک را به چشم بزند و بگوید که اتاق چه رنگی به نظر می‌رسد. وقتی درمانجو گفت زرد، از او بپرسید که آیا اتاق واقعا زرد رنگ شده است. به درمانجو اجازه بدهید این واقعیت را روشن کند که شیشۀ عینک اتاق را زرد نشان می‌دهد. سپس می‌توانید بحث دربارۀ ایدۀ «شیشه عینک‌های روانشناختی» را شروع کنید که دیدگاه درمانجو در زندگی را تحریف یا نامتوازن می‌کند. درمانجو می‌تواند تشخیص بدهد که وقتی عینک اضطراب، بی‌کفایتی یا خشم را به چشم می‌زند چه اتفاقی می‌افتد. این آگاهی به او کمک می‌کند حقیقت را در یک موقعیت ناراحت‌کننده بهتر متوجه بشود. این تمرین این پیام را در بر دارد که بهتر است افکار را به طور کلی مساوی حقیقت در نظر نگیریم. منعطف باقی بمانید شیوهای بسیار زیادی برای معرفی و ارائۀ گسلش در جلسات وجود دارد و در این متن صرفا به چند تکنیک برای شروع کار اشاره کردیم. با این که احتمالا تکنیک یا راهبردی اصلی برای معرفی گسلش طراحی خواهید کرد اما بهتر است در یاد داشته باشید که هر درمانجو متفاوت است و پرداختن به نیازهای منحصر به فرد او نیازمند انعطاف‌پذیری از سوی شما است. بعضی تکنیک‌های گسلش -فارغ از این که قبلا چقدر موثر بوده‌اند- ممکن است در کار با بعضی درمانجویان مفید واقع نشوند؛ به همین دلیل بهتر است چند تکنیک را در آستین داشته باشید تا اگر یکی موثر واقع نشد از بقیه بتوانید به راحتی و به سرعت استفاده کنید. حقوق معنوی محفوظ و ذکر منبع با کتاب‌شناسی زیر بلامانع است: بلکلج، جان. (1396). سه راه معرفی و ارائۀ گسلش در جلسات ACT. علی فیضی (مترجم). برگرفته در روز /ماه / سال از سایت مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره زندگی http://mrmz.ir/ چاپ 16959 به این مطلب امتیاز دهید: 2/7 دیدگاه خود را درج فرمایید نام: لطفا نام خود را وارد نمایید. پست الکترونیک: لطفا یک آدرس ایمیل وارد نمایید لطفا یک آدرس ایمیل معتبر وارد نمایید دیدگاه: لطفا یک نظر وارد نمایید افزودن دیدگاه