غلبه بر غذا خوردن هیجانی
جیسون لیلیس
مترجم: علی
فیضی
این متن به
سفارش مرکز خدمات روانشناختی و مشاوره زندگی ترجمه‌شده است.
یک نکته مهم
درباره غذا خوردن هیجانی این است که اغلب اوقات به‌طور خودکار اتفاق می‌افتد. نمی‌توانید
بگویید که با همسرم دعوا کردم و حالا دارم خودم را مشاهده می‌کنم که رفته‌ام سراغ
گنجه غذا و می‌خواهم یک بشقاب بزرگ چیپس بخورم. ها ها ها! بعضی افراد ممکن است مواقعی
آگاه باشند که چه اتفاقی دارد می‌افتد اما در خیلی از موارد غذا خوردن هیجانی واضح
و مشخص نیست. ممکن است شما روز سختی در محل کار پشت سر گذاشته باشید، متوجه بشوید
که چه برنامه‌ای برای شام نریخته‌اید، بروید سراغ غذای آماده و تصمیم بگیرید که همین‌جوری
چیزی بخورید. ذهن‌های ما خیلی خوب می‌تواند تصمیمات غذایی را توجیه کند و توجهی به
غیرسالم بودن آن نکند و این باور را در ما به وجود بیاورد که شرایط بیشتر از هیجان‌ها
مقصر بد غذا خوردن ما است.
البته یک مشکل
دیگر این است که افراد مختلف به دلایل هیجانی متفاوتی غذا می‌خورند. بعضی ممکن است
وقتی اضطراب دارند غذا بخورند، بعضی وقتی غمگین هستند و بعضی وقتی خسته‌اند و بعضی
دیگر ممکن است وقتی خوشحال‌اند بیشتر غذا بخورند. این شرایط باعث می‌شود که پیدا
کردن فقط یک نشانه برای هرکسی سخت بشود.
پس بهترین راه
برای اینکه بفهمید آیا غذا خوردن هیجانی برای شما مشکل‌ساز شده است یا نه این است
که کمی به رفتارهای خودتان دقت کنید. اول اینکه پیگیری کنید که چه می‌خورید. آیا
امروز بیشتر از چیزی که برنامه‌ریزی کرده بودم خوردم؟ برای رسیدن به این هدف نوشتن
هر چیزی که می‌خورید مفید خواهد بود. دوم اینکه چند بار در روز بررسی کنید که چه
احساسی دارید. آیا امروز اضطراب، استرس، غصه، خستگی یا شادی زیادتری دارم؟
بعد ببینید که
این دو چه ارتباطی باهم دارند. آیا روزهایی که مضطرب‌تر هستید بیشتر از چیزی که
برنامه‌ریزی کرده بودید غذا خوردید؟ اگر این‌طور است احتمالاً به غذا خوردن هیجانی
گرایش دارید. شاید فکر کنید که به‌طور شهودی این قضیه را متوجه هستید اما باز
ارزشش را دارد که برای چند روز بلکه چند هفته غذا خوردن خودتان را پیگیری کنید.
شواهد پژوهشی نشان می‌دهد که بعضی افراد فکر می‌کنند که در پاسخ به هیجانات غذا می‌خورند
اما وقتی شیوه غذا خوردن خود را پیگیری می‌کنند متوجه می‌شوند که ارتباطی بین این
دو وجود ندارد.
محیط غذا
خوردن شما هم ممکن است سمی باشد؛ به این معنا که مقدار زیادی از غذاهای غیرسالم
پرکالری خوشمزه ارزان دوروبر شما باشد. می‌دانیم که غذا خوردن می‌تواند لذت، راحتی
یا تسکین کوتاه‌مدتی را ایجاد کند و به همین خاطر غلبه بر غذا خوردن هیجانی ممکن
است سخت باشد.
البته می‌توان
چند قدم کاربردی برای جلوگیری از غذا خوردن هیجانی برداشت. در طول روز به‌طور
مداوم غذا بخورید تا هیچ‌وقت گرسنه نشوید. برای غذا خوردن خود از یک روز قبل
برنامه‌ریزی کنید. اگر شاغل هستید غذاهای خود را از شب قبل آماده کنید. همیشه در
کنار دست خودتان یا در فاصله کوتاهی از خودتان غذاهای سالم داشته باشید. غذاهای وسوسه
کننده را دور از خانه یا اداره نگه‌دارید. وقتی متوجه شدید که غمگین، مضطرب، تحت‌فشار
یا خسته هستید به دنبال حماست اجتماعی بروید یا ورزش کنید. هردوی این کارها به
لحاظ هیجانی و رفتاری فواید زیادی دارد.
همچنین می‌توانید
روی پذیرفتن بیشتر هیجانات خودتان یا هشیاری بیشتر کارکنید. می‌توانید تمرینات
بنیادی توجه‌آگاهی مثل بررسی بدن برای ملاحظه احساسات را انجام بدهید. مشاهده کنید
که هیجانات در کدام قسمت‌های بدنتان هستند و آن‌ها را توصیف کنید. بدون اینکه برای
خلاص شدن از دست آن هیجانات یا تغییر آن‌ها تلاش کنید به خودتان اجازه بدهید که با
آن‌ها بمانید. تصور کنید که فضایی برای آن‌ها ایجاد کرده‌اید و اجازه می‌دهید که به‌طور
طبیعی بیایند و بروند. اگر این مهارت را یاد بگیرید آن‌وقت می‌توانید که از تله غذا
خوردن هیجانی کاملاً رها بشوید.
درنهایت می‌توانید
به هزینه‌های بلندمدت غذا خوردن هیجانی فکر کنید. راحتی یا تسکین کوتاه‌مدت غذا
خوردن اغلب منجر به احساس گناه یا شرمندگی می‌شود. این اتفاق ممکن است تبدیل به یک
چرخه باطل بشود: احساس شرمندگی و گناه می‌کنید که غذاخورده‌اید و می‌خواهید حالتان
بهتر بشود پس دوباره می‌روید سراغ غذا! ممکن است به خاطر یک روز سخت کاری تحت‌فشار
قرارگرفته باشید اما حالا شرمندگی را هم به آن اضافه می‌کنید. این هزینه زیادی
است. عدم تمایل به تجربه احساسات به شکل غذا خوردن در طولانی‌مدت به قیمت سلامتی و
کیفیت پایین زندگی تمام می‌شود؛ پس تلاش کنید تا روشن و واضح به این هزینه‌ها فکر
کنید: اگر الآن این غذا را بخورم در کوتاه‌مدت حالم خوب می‌شود اما بعد دوباره
حالم بد می‌شود. به‌علاوه دارم با این کار به سلامتی‌ام ضربه می‌زنم. البته هدف
این نیست که هر دفعه تصمیم خوب و مفیدی بگیرید اما بالاخره این کار رفتار ما را
تبدیل به یک انتخاب می‌کند و انتخاب کردن آگاهانه برخلاف غذا خوردن خودکار ممکن
است درنهایت منجر به این شود که شما سلامتی و سرزندگی بیشتر را انتخاب کنید.
حقوق معنوی محفوظ و ذکر منبع با کتاب‌شناسی زیر بلامانع
است:
لیلیس، جیسون.
(1394). غلبه بر غذا خوردن هیجانی. علی فیضی
(مترجم). برگرفته در روز؟؟ سال؟؟ از سایت مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره زندگی HTTP://WWW.MRMZ.IR