X

متخصصان آموزش دهنده به عموم

آموزش عموم متخصصان آموزش دهنده به عموم
آقای دکتر کمیل زاهدی تجریشی
0 18915

شقایق جلالی

کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی

RSS
متخصصان آموزش دهنده به عموم
5 فایدۀ به کار بستن درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در گروه‌درمانی
دکتر حمید پورشریفی
/ دسته بندی ها: مطالعه برای متخصصان, موج سوم رفتار درمانی

5 فایدۀ به کار بستن درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در گروه‌درمانی

دارا وستروپ
مترجم: علی فیضی
این متن به سفارش مرکز خدمات روانشناختی و مشاورۀ زندگی ترجمه شده است
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) فرصت راه‌اندازی مکانیسم‌های تغییر گروه‌ها را بیشینه می‌کند و وقتی ACT را خوب به کار ببندیم باعث بالیدن و تقویت مکانیسم‌های ذاتی گروه‌درمانی می‌شود. الگوی انعطاف‌پذیری روانشناختی ACT که به عنوان پاسخی بالینی به فهم افزایش‌یافته از ریشه‌های رنج انسانی تدوین شد، فرایندهای گرفتاری انسان و این که چگونه می‌توان از همان فرایندها برای تسکین و رفع رنج استفاده کرد را تبیین می‌کند. این دانش را می‌توان به طور سرراست در اتاق درمان به کار برد. در ادامه پنج فایدۀ کاربرد ACT در گروه درمانی را بیان می‌کنیم:
1. ACT یادگیری فردی را افزایش می‌دهد
وقتی چند نفر گرد هم می‌آیند تا چیزی را یاد بگیرند، فرصت‌های یادگیری بیشتری برای هر فرد به وجود می‌آید. اعضای گروه از عضو دیگر چه به صورت بازخورد دوجانبه و چه از طریق مشاهدۀ فرایند یادگیری او نکاتی را می‌آموزند. در ACT این یادگیری مخصوصا به خوبی اجرا می‌شود چون فرایندهای اساسی این الگوی در همۀ انسان‌ها مشترک است و به همین دلیل فرصت‌های بسیار بسیار زیادی برای ظهور آنها وجود خواهد داشت. فرصتی بهتر از این برای یادگیری نمی‌توان پیدا کرد!
2. ACT در دل خود حمایت اجتماعی را دارد
اعضای گروه‌درمانی ACT یاد می‌گیرند تا حضور آگاهانه‌تری در کنار همراهان خود داشته باشند و همین رفتار دری به روی همدلی می‌گشاید. ما در درمان، به جای تلاش برای حل مشکلات یا یا رفع و اصلاح یک تشخیص بالینی یا نشانه‌ها، روی معنای انسان بودن کار می‌کنیم. فرایندهای اساسی ACT در همۀ انسان‌ها وجود دارد و شرکت‌کنندگان در گروه‌درمانی به آسانی از طریق مشکلات مشابهی که به دلیل انسان بودن پیش می‌آید با هم ارتباط پیدا می‌کنند. اعضای گروه به همراه یادگیری حضور در لحظۀ حال، می‌آموزند نسبت به حس کردن تجارب خود همان‌گونه که هستند تمایل داشته باشند .این تمایل وقتی با مشترک بودن چالش‌های انسانی ترکیب می‌شود به شرکت‌کنندگان این توانایی را می‌دهد که با درد و ناراحتی یکدیگر با راحتی و همدلی بیشتری مواجه بشوند.
توانایی‌هایی که در ACT می‌خواهیم آنها را رشد بدهیم مشارکت گروهی را هم افزایش می‌دهند. شرکت‌کنندگان یاد می‌گیرند که از ارزیابی‌های ذهن‌های خود دربارۀ چیزی که می‌خواهند بگویند (این حرف به نظر احمقانه می‌آید، من باید دقیقا بدانم که می‌خواهم چه بگویم) گسلیده شوند و راحت‌تر نظرات خود را بیان می‌کنند. در نهایت شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد وقتی افرادی در زندگی خود داریم که از تلاش‌های ما حمایت می‌کنند توانایی‌مان برای رسیدن به اهدافمان افزایش پیدا می‌کند. موفقیت الکلی‌های ناشناس و گروه‌های مشابه مثال خوبی از همین قضیه در قالب فعالیت گروهی است. در ACT، درمانجویان برای شناسایی ارزش‌های خود در جنبه‌های مختلف زندگی و همچنین تعیین اهداف اختصاصی در این مسیرهای ارزشمند زندگی‌شان هدایت می‌شوند.
3. ACT شفقت را تسهیل می‌کند
ACT همدلی ایجادمی‌کند. مشکلات، به عنوان مشکلات انسانی معرفی می‌شوند و یادگیری حضور در برابر این مشکلات به اعضای گروه کمک می‌کند با حسی از شفقت به تجربه‌ مشترکشان تماس پیدا کنند. در ACT ما هیجانات را بخشی از جریان در حال آشکار شدن تجربه می‌بینیم؛ و این ایده را نداریم که هیجان خاصی خوب و دیگری بد است یا رسیدن به هیجان خاصی (مثل دست یافتن به شادمانی) هدف است. از دیدگاه ACT احساسات می‌آیند و می‌روند و به زندگی ما غنا، عمق، سرزندگی و بله، درد اضافه می‌کنند. هدف ما صرفا احساس شفقت به خود نیست بلکه برگرفتن شفقت به خود به عنوان یک موضع یا اقدام است. می‌توانیم از درمانجوی خود بپرسیم: «اگر با خود مشفق باشید آنگاه چه خواهید کرد؟» مهربانی با خود حتی وقتی تجربۀ درونی بی ارزش به نظر می‌رسد در چنگ درمانجو است. وقتی می‌خواهیم این مساله را در گروه به کار ببندیم مشفق بودن شامل پرهیز از بین قضاوت‌های تند (به صورت کلامی و به وقتی که افکار و احساسات قضاوت‌گرانه بالا می‌آیند) و گوش دادن فعال به چیزهایی است که هم‌گروهی می‌گوید. در مورد خود هم شفقت شامل دقت به خودقضاوت‌گری‌ها و گسلش از آنها و ایجاد فضایی برای هر تجربه‌ای است که فرد آن را حس می‌کند.
4. ACT تاثیر پاسخ‌های مشکل‌ساز را تعدیل می‌کند.
گروه همانطور که ابزار قدرتمندی برای تغییر مثبت است می‌تواند ابزار قدرتمندی برای گرفتار شدن هم باشد. اعضا ممکن است به شیوه‌هایی رفتار کنند که شعلۀ رشد اعضای دیگر خاموش شود. حتی بهترین نیت‌ها هم ممکن است به نتایج بدی برسند و نگریستن از عدسی ACT می‌تواند به درمانگر کمک کند تا بداند که چه مواقعی «کمک کردن» در واقع مانع راه شده است. در واقع نگریستن از عدسی الگوی انعطاف‌پذیری روانشناختی نه تنها پویایی‌های مشکل‌ساز گروهی را آشکار می‌کند بلکه راهی برای کار با این مسائل ارائه می‌کند تا بتوان از دل پرداختن به همین مشکلات انعطاف‌پذیری روانشناختی اعضای گروه افزایش پیدا کند.
5. ACT توان اعضا برای ارائۀ بازخورد سازنده را پرورش می‌دهد
یکی از بزرگترین فواید محیط گروهی امکان ارائۀ بازخورد گروهی است. اگر به طور فعال کارکرد و پیامد رفتار خود را پیگیری کنیم، ممکن است پی ببریم که واقعا گوش نمی‌کنیم و به همین خاطر ارتباط اصیلی اتفاق نمی‌افتد؛ یا شاید متوجه بشویم که هرچند احساس آسیب‌پذیری به نظر غیرقابل تحمل می‌آید، در واقع می‌توانیم با آن تجربه مدارا کنیم. گروه‌درمانی بافتاری فراهم می‌کند که در آن برای اعضا مجاز و حتی مطلوب است که تجربه‌های خود را برای همدیگر بیان کنند. این فرایند اطلاعات با ارزشی در مورد شرکت‌کنندگان فراهم می‌کند؛ در واقع اعضا به واسطۀ یکدیگر، از کارکرد و پیامد رفتار خود آگاه می‌شوند. محیط گروهی همچنین فرصت‌های فراوانی برای وقوع پیامدهای طبیعی رفتار فراهم می‌کند که از این طریق رفتار کارآمد به صورت گروهی تقویت می‌شود و رفتار ناکارآمد به لحاظ اجتماعی ناموثر واقع می‌شود. فرایندهای اساسی ACT این مکانیسم یادگیری بالقوه را نیرومندتر می‌کند.
مثلا اعضای گروه در یادگیری گسلش از افکار، فاصلۀ مهمی بین آنچه ذهنشان می‌گوید و نحوۀ پاسخدهی خود را به دست می‌آورند. درمانگر حاضر بودن در زمان حال، تمایل، گسلش، خود به عنوان بافتار، ارزش‌ها و اقدام متعهدانه را که همگی به مفیدتر شدن بازخورد بین‌فردی منجر می‌شوند را تسهیل و الگوسازی می‌کند. مثلا یک عضو می‌تواند به جای بیان بازخوردی مثل: «تو به آنچه دیگران می‌گویند احترام نمی‌گذاری» می‌تواند بگوید: «وقتی گفتی خوب، بعدش چی؟ من فکر کردم که به من احترام نمی‌گذاری و واقعا ناراحت شدم». توجه کنید که در این پیام، نه تنها یک بازخورد مهم ارائه شد بلکه تمامی فرایندهای اصلی به خوبی برای گروه الگوسازی شدند.
خلاصه
با این که ACT تنها رویکرد درمانی موجود نیست اما توان بسیار خوبی در راه‌اندازی و تقویت مکانیسم‌های تغییر درمانی دارد. ما با استفاده از ACT فرایندهایی را روشن و مورد هدف قرار می‌دهیم که به طور منحصر به فردی تجربۀ انسانی -اعم از رنجی که می‌بریم و توانایی‌های شگفت‌انگیزمان- را تبیین می‌کند و به ما این توان را می‌دهد که وقتی افراد گرد هم می‌آیند فرصت‌های موجود برای بهبود زندگی را به شدت افزایش بدهیم.
حقوق معنوی محفوظ و ذکر منبع با کتاب‌شناسی زیر بلامانع است:
وستروپ، دارا. (1396). 5 فایدۀ به کار بستن درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در گروه‌درمانی. علی فیضی (مترجم). برگرفته در روز /ماه / سال از سایت مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره زندگی http://mrmz.ir/
مطلب قبلی تلفیق ماتریکس ACT و رواندرمانی تحلیلی کارکردی (FAP): پنج قاعدۀ اساسی
مطلب بعدی پیش رفتن به سوی آنکه و آنچه مهم است: مقدمه‌ای بر ماتریکس ACT
چاپ
7611 به این مطلب امتیاز دهید:
2/5

لطفا برای ارسال نظر وارد سایت شوید یا ثبت نام نمایید

x
پیوستن به دریافت کنندگان پیامک های مرکز

  

قابل توجه علاقمندان دریافت اخبار کارگاه های تخصصی 

جهت دریافت اخبار و کارگاه های مرکز مشاوره زندگی به آدرس زیر مراجعه نمایید.

لینک سامانه پیامکی اخبار و کارگاه های مرکز مشاوره زندگی

 

 

 

قابل توجه علاقمندان دریافت اخبار کارگاه های ویژه عموم

جهت دریافت اخبار کلاس های مرکز مشاوره زندگی به آدرس زیر مراجعه نمایید.

لینک سامانه پیامکی اخبار کلاس های مرکز مشاوره زندگی