داغ ننگ درهم‌شکسته بودن
جیسون لیلیس
مترجم: علی
فیضی
این متن به
سفارش مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره زندگی ترجمه شده است.
اگر چاق هستید
دنیای جای سختی برای زندگی کردن است. علی‌رغم که همه می‌گویند در ارتباط با آدم
چاق و غیر چاق تبعیضی قائل نمی‌شوند کوهی از شواهد نشان می‌دهد افراد چاق به‌طور
مکرر مسخره می‌شوند و به‌عنوان فردی، تنبل و حتی کم‌هوش در نظر گرفته می‌شوند.
نگرش‌هایی که رتبه سوم دلایل تبعیض در سر کار، مدرسه و حتی مطب دکتر را به خود
اختصاص می‌دهند. در یک مطالعه پژوهشگران ایتالیایی بر اینکه چه سازوکارهایی به
این فرهنگ اجازه تداوم می‌دهد نور جدیدی انداخته‌اند.
در این پژوهش
از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا به ویدیوهای کوتاهی نگاه کنند که در آن‌ها به‌صورت
افراد در حالت طبیعی یا در حالت درد کشیدن دست‌زده می‌شد. این فیلم‌ها از دو فرد
با وزن معمولی و چهار فرد چاق گرفته‌شده بود. علت افراد چاق این‌گونه توصیف‌شده
بود که علت چاقی دو نفر معلوم نیست و دو نفر دیگر به خاطر یک بیماری خارج از کنترل
آن‌ها (بیماری کوشینگ) چاق هستند. پژوهشگران از دستگاه FMRI
برای بررسی واکنش شرکت‌کنندگان در پژوهش به این فیلم‌ها استفاده کردند.
شرکت‌کنندگان
در پژوهش وقتی به افراد چاق نگاه می‌کردند کاهش فعالیت عصبی در بعضی نقاط کلیدی
مغز خود نشان دادند که با واکنش حسی و هیجانی به درد مرتبط هستند. به‌عبارت‌دیگر
این پژوهش نشان داد که وقتی به یک فرد چاق نگاه می‌کنیم که در حال درد کشیدن واکنش
هیجانی ضعیف‌تری از خود نشان می‌دهیم. این یافته هرچند قابل‌انتظار نیست اما چندان
هم یافته بزرگی نیست. بااین‌حال یافته بعدی پژوهش اصلاً قابل‌انتظار نبود.
شرکت‌کنندگان
در پژوهش واکنش ضعیف‌تری موقع تماشای ویدیوی افرادی نشان دادند که این‌طور توصیف‌شده
بودند که اضافه‌وزن غیرقابل‌کنترل آن‌ها به خاطر یک بیماری است. به‌عبارت‌دیگر اگر
چاقی تقصیر فرد نباشد فعالیت عصبی کمتری در واکنش به مشاهده درد آن فرد اتفاق می‌افتد.
این یافته‌ها مشابه یافته‌های پژوهشی در مورد HIV
و دیگر شرایط مزمن است. وقتی یک فرد با HIV این‌طور توصیف میشود که بیماری او به خاطر انتقال خون اتفاق افتاده واکنش
هیجانی و همدلی بیشتری نسبت به او ابراز میشود تا وقتی‌که گفته میشود بیماری او
به خاطر آمیزش جنسی ناایمن اتفاق افتاده است.
معنای چنین
حرفی چیست؟ البته پژوهش بیشتری برای اطمینان یافتن از یافته‌های پژوهش ذکرشده در
مورد واکنش به درد افراد چاق لازم است. با توجه به این موضوع، من گمان می‌کنم این
موضوع ارزش پژوهش دارد که شکل بدن تا چه حد در جوامع انسانی می‌تواند به داغ ننگ
تبدیل بشود. به خاطر طبقه‌بندی کردن افراد بر اساس شکل بدنی، جوک‌هایی که در مورد
افراد چاق می‌سازیم و لقب‌هایی که به آن‌ها می‌دهیم و شخصیت‌های تلویزیونی کلیشه‌ای
(که افراد چاق را کم‌هوش و دارای اراده ضعیف نشان می‌دهند) مقدار زیادی غیرانسانی
سازی در مورد افراد دچار چاقی انجام میشود. ما در بسیاری از مواقع طبق فرمول چاق=
درهم‌شکسته به دیگر افراد یا خودمان نگاه می‌کنیم. البته این حرف به معنای آن نیست
که طبق همین فرمول عمل می‌کنیم بلکه منظورم این است که مواجهه با چنان پیغام‌هایی
بخشی از زندگی روزمره ما است و این مطالعه شواهدی برای این فرضیه ارائه می‌کند که غیرانسانی
سازی در سطح عصب‌شناختی هم اتفاق می‌افتد.
اما یافته شوکه
کننده این است که وقتی چاقی افراد غیرقابل‌کنترل توصیف شد شرکت‌کنندگان در پژوهش
واکنش کمتری به درد آن افراد نشان دادند. برایم جای سؤال است در این فرایند چه
چیزی نهفته است. در پژوهش‌ها افراد چاق نامطلوب‌تر از افراد دچار ناتوانی، قطع عضو
و بدشکلی بدنی درجه‌بندی شدند. فراگیر بودن عدم مطلوبیت عمیق است. چه میشود اگر
فردی را که نمی‌تواند اضافه‌وزن خود را کنترل کند در طبقه دیگری قرار داده شود.
حالا به‌جای اینکه درهم‌شکسته بودن توصیف شوند این‌طور توصیف می‌شوند که آن‌ها
درهم‌شکسته‌اند و نمی‌توانند تعمیر و اصلاح بشوند.
یک‌چیز را
مطمئنم. ما به مقدار زیادی تغییر فرهنگی بر اساس شفقت و ارتباط با وضع مشترک
انسانی خود نیاز داریم تا بتوانیم سوگیری‌های برنامه‌ریزی‌شده خود را کاهش بدهیم و
رنج افرادی را که در کنار ما هستند کمتر کنیم.
منبع اشاره‌شده
در متن:
Study: R.T.
Azevedo E. Macaluso, V. Viola, G. Sani, S.M. Aglioti (2014). Weighing the
stigma of weight: An fMRI study of neural reactivity to the pain of obese
individuals. NeuroImage 91, 109-119.
حقوق معنوی محفوظ و ذکر منبع با کتاب‌شناسی زیر بلامانع است:
لیلیس، جیسون. (1394). داغ ننگ درهم‌شکسته
بودن. علی
فیضی (مترجم). برگرفته در روز؟؟ سال؟؟ از سایت مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره
زندگی HTTP://WWW.MRMZ.IR