چه خوب که دکتر زمانی‌ها در نگاه جهانی دیده می‌شوند و چه خوب می‌شود در نگاه ملی هم دیده شوند.
به مناسبت انتخاب دکتر رضا زمانی به‌عنوان «روان‌شناس برجستۀ بین‌المللی»
چه خوب که دکتر زمانی‌ها در نگاه جهانی دیده می‌شوند و چه خوب می‌شود در نگاه ملی هم دیده شوند.
به مناسبت انتخاب دکتر رضا زمانی به‌عنوان «روان‌شناس برجستۀ بین‌المللی»
✍️ دکتر حمید پورشریفی، 29 مردادماه 1398
💠 انجمن روان‌شناسی آمریکا، اگرچه حاوی نام تنها یک کشور است، ولی به واسطۀ حضور 118 هزار عضو از سراسر جهان که در تعیین سرنوشت آن مشارکت می‌کنند، انجمنی با شعاع جهانی محسوب می‌شود و مایۀ مسرت است چنین انجمنی که جایگاه علمی تعیین‌کننده‌ای در میان روان‌شناسان جهان دارد، از کل کشورهای غیرآمریکایی، فقط یک روان‌شناس ایرانی، یعنی دکتر رضا زمانی را به‌عنوان «روان‌شناس برجستۀ بین‌المللی» انتخاب کرده است؛ رخداد ارزشمندی که برای هر ایرانی، به ویژه روان‌شناسان غرورآفرین است.
🔸 این جایزه به افرادی اعطا می‌شود که از طریق پژوهش، تدریس و مشارکتِ قابل توجه در سازمان‌های بین‌المللی، سهم برجسته‌ای را در توسعه روان‌شناسی در سطح بین‌المللی ایفا می‌کنند. بدین‌ترتیب تنها بخشی از اقدامات دکتر زمانی مبنای ارایۀ این جایزۀ ارزشمند شده است و بخش وسیع‌تر که در سطح ملی به توسعه روان‌شناسی کشور کمک کرده است هنوز تصریح نشده و بطور شایسته و بایسته مورد تقدیر قرار نگرفته است.
💠 وقتی از دانشجویان کارشناسی روان‌شناسی پرسیده می‌شود که چند روان‌شناس نامی ایرانی را نام ببرند، به‌ندرت دکتر زمانی‌ها و دکتر قاسم‌زاده‌ها نام برده می‌شود و به کثرت، نام حتی افرادی بیان می‌شود که روان‌شناس نیستند یا خیلی روان‌شناس نیستند! مجموعه دلایلی باعث می‌شود که در ایران، دکتر زمانی‌ها کمتر دیده شده و کمتر مطرح شوند.
🔸 جدا از دلایل اجتماعی و فرهنگی، در سطح فردی، افرادی مثل دکتر زمانی که از درون حمایت می‌شوند و عطش دیده شدن ندارند، تلاشی نمی‌کنند که مطرح شوند. وقتی خبر جایزه منتشر شد، فردی از من آدرس پیج شخصی ایشان را پرسید، همان موقع به فکرم رسید که دکتر زمانی چقدر برای ارتقای سایت انجمن تلاش می‌کنند ولی برای خودشان صفحۀ شخصی ندارند. این یعنی دیده شدن انجمن را بر دیده شدن خود ترجیح می‌دهند؛ روحیه‌ای بسیار ارزشمند و البته بسیار غریب.
🔸 در خصوصِ بی‌نیازی ایشان به مطرح شدن، همین بس که حتی اعضای هیات مدیره انجمن روان‌شناسی ایران، دریافت این جایزۀ ارزشمند را به‌طور اتفاقی و بعد از اعطای جایزه متوجه شده‌اند.
💠 شایسته است هر فردی که استاد را می‌شناسد، از منظر خود توصیفی از وی داشته باشد و اما توصیف مخصر من:
🔸 اگر بخواهی الگویی از یک استاد دانشگاه ارایه کنی، به جرات می‌توان گفت دکتر زمانی از بهترین‌ها برای این الگوست؛ اینکه به درسی که تدریس می‌کنی اشراف کامل داشته باشی، گویی با محتوای آن زندگی کرده‌ای، و آن را عاشقانه و با جدیت آموزش دهی و در عین حال با رفتار توام با احترام و تواضع به دانشجویان نشان دهی که مهم هستند و ارزشمند.
🔸 دکتر زمانی بعد از انقلاب، به همراه بزرگانی همچون زنده یاد دکتر سعید شاملو و زنده یاد دکتر محمدنقی براهنی، در تجدید حیات انجمن روان‌شناسی ایران، نقش تعیین کننده‌ای داشته است. ایشان در دوره‌های مختلف، ریاست و نایب‌رئیسی انجمن را بر عهده داشته‌اند و با وجود جایگاه علمی، تجارب و ایده‌های ارزشمندشان، همیشه با روحیه جمعی و کاملا دموکراتیک پذیرای نظر دیگران هستند، حتی دیگرانی که ممکن است خیلی کم تجربه باشند. گویی احترام به نظر دیگران، عجین شخصیت‌شان هست.
🔸 اینک که سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره قوام گرفته است و حتی بعضی‌ها از رانت آن برخوردارند و خیلی‌ها خود را بانی آن می‌دانند، نسل جوان ای‌بسا اطلاع ندارند که پیش‌نویس قانون تشکیل سازمان نظام در اولین و دومین هیات مدیره انجمن روان‌شناسی ایران به نگارش درآمده است و دکتر زمانی در این خصوص نقش مهمی داشته‌اند.
🔸 نشریه پژوهش های روانشناختی که دکتر زمانی، سردبیر و مدیرمسئول آن هستند، برای خیلی از افراد، ممکن است صرفا مجله‌ای برای ارسال مقاله باشد، بی‌آنکه بدانند از جمله معدود مجله‌های خصوصی کشور است که با وجود مشکلات جدیِ پیش‌روی مجلات خصوصی، در سایۀ عشق استاد به رشته، بعد از چند دهه همچنان به حیات موثر خود ادامه می‌دهد و مهم‌تر اینکه از جمله معدود مجله‌هایی است که به جرات می‌توان گفت در آن رانت وجود ندارد.
🔸 و ...
💠 امید اینکه رسانه‌های اجتماعی و البته روان‌شناسان که هر کدام خود یک رسانه هستند، در معرفی دکتر زمانی، نه الزاما خودش و اقداماتش، بلکه توصیف ویژگی‌های شخصیتی وی و الگوسازی این ویژگی‌ها تلاش کنند؛ ویژگی‌هایی نظیر عشق و احترام خالصانه به انسان‌ها، عشق به رشته و حرفه‌ای که انسان‌ها را رشد می‌دهد، تلاش عملی و همراه با صرف هزینه برای تحقق این عشق‌ها، تواضع، خلوص، صداقت و در یک کلام، ویژگی‌هایی که یک انسان خودشکوفا دارد.