گزارش داستانی از «مدت حضورم در مسئولیت انجمن روان‌شناسی سلامت»

دکتر حمید پورشریفی

گزارش داستانی از «مدت حضورم در مسئولیت انجمن روان‌شناسی سلامت»

دکتر حمید پورشریفی

17 شهریور 1402

در اواسط آبان 1400، دکتر ناصر صبحی قراملکی، دوست دوران دانشجویی‌ام که در دوران مقابله با آسیب‌های سازمان نظام و در شرایطی نظیر حضور در دادگاه‌های تحمیل شده توسط مسئولان سازمان، بر شدت دوستی‌ها و تعاملات حرفه‌ای‌مان افزوده شده بود، با من تماس گرفتند و پرسیدند که در انتخابات انجمن روان‌شناسی سلامت که روز 24 آبان برگزار می‌شود حضور خواهی داشت؟ گفتم شاید آره، شاید نه. راستش قبل از آن، برای اینکه بتوانم به رشته‌ام خدمتی داشته باشم، کاندیدا شده‌ بودم، در عین حال تردیدهایی داشتم؛ چرا که تجارب خوبی از تعاملات با «قبلی‌های انجمن سلامت» نداشتم. روز انتخابات فرارسید و من امکان حضور نداشتم. دوستان لطف کردند و در انتخابات به صورت غیابی به من هم رای دادند و اینچنین بود که عضوی از چهارمین هیات مدیرۀ انجمن روان‌شناسی سلامت شدم و در انتخابات داخلی، با لطفی که اعضای محترم هیات مدیره داشتند مسئولیت انجمن به من واگذار شد. قریب 5 ماه منتظر شدیم تا کمیسیون انجمن‌های علمی وزارت علوم، تایید انتخابات را اعلام کند!

در تاریخ 31 خرداد 1401، نامۀ تایید انتخابات از طرف کمیسیون انجمن‌های علمی دریافت شد و مطابق اساسنامه، با تایید کمیسیون، فعالیت دورۀ جدید آغاز شد. بی‌هیچ مکثی، با انرژی خیلی زیاد، برای فعال کردن انجمنی در شان روان‌شناسان سلامت کشور دست به کار شدیم. ایده‌های زیادی به‌ویژه توسط دوستان جدید دریافت شد، اما به زودی با مشکلات زیادی مواجه شدیم که هر روز بیش از قبل از سرعتمان می‌کاست: مسئولان دورۀ قبلی دقت نکرده بودند و در انتخابات، تعداد اعضای علی‌البدل هیات مدیره مطابق اساسنامه انتخاب نشده بود؛ مشکل انتخابات باعث شد که در فرایند ثبت شرکت‌ها با چالش مواجه شدیم؛ مشکل در ثبت شرکت‌ها، به مسایل دیگری نظیر عدم امکان استفاده از حساب‌های انجمن منجر شد و همۀ این مشکلات در فرایند عضوگیری که از پایه‌های مهم فعالیت انجمن بود مانع ایجاد کرد. در کنار این مشکلات، دوستان «قبلی‌ انجمن» همکاری صمیمانه‌ای به‌ویژه در تحویل اطلاعات نداشتند و حداقل تا لحظه تحویل مسئولیت انجمن، هیچ اطلاعاتِ دقیقِ مالی از حساب‌های انجمن در اختیار قرار نگرفت، این موارد بر سختی کارها ‌افزود. برای من که در شرایط صمیمانه و شفاف هیات مدیره‌های انجمن روان‌شناسی ایران فعالیت کرده بودم، برخی رفتارها قابل درک نبود ولی باید از اینها می‌گذشتیم و تمام وقت‌مان را صرف کار انجمن می‌کردیم.

فعال کردن انجمن روان‌شناسی سلامت به مراتب بیشتر از آنچه فکر می‌کردم انرژی می‌گرفت. به دلیل مشکلات پیش‌بینی‌نشده، کار از راه‌اندازی یک انجمن نوپا سخت‌تر بود. با وجود همۀ دشواری‌ها، به پشتوانۀ همراهی عزیزانی از هیات مدیره، تسلیم مشکلات نشدیم و در این شرایط که انرژی صرف موارد ابتدایی می‌شد، در فرصت محدود تنها یکسال، اقدامات قابل توجهی انجام شد که عبارت بودند از: برگزاری 18 جلسه هیات مدیره، راه‌اندازی وب سایت انجمن (با پرداخت 80 درصد هزینه توسط خودم و 20 درصد هزینه توسط دکتر هومن نامور)؛ تکمیل پروندۀ مالیاتی برای پیشگیری از مشکلات آتی؛ افتتاح حساب جدید؛ رفع مشکلات پرداخت تحت وب (که در این سه مورد آقای دکتر نامور نقش جدی داشتند)؛ برگزاری برنامه‌های لایو اینستاگرامی با هدایت دکتر تاجری و سخنرانی‌های ماهانه با هدایت دکتر نامور؛ تفاهم‌نامه با نشریات با همراهی دکتر اورکی؛ طراحی برنامه‌های آموزشی توسط دکتر صبحی، همراهی با انجمن‌های روان‌شناسی و انجمن‌های حوزۀ سلامت روان در صدور بیانیه‌های اجتماعی و حرفه‌ای و ده‌ها فعالیت دیگر.

درست زمانی که انجمن روان‌شناسی سلامت آمادۀ برداشتن گام‌های جدی‌تری بود، با فقدان تلخ زنده‌یاد دکتر رضا زمانی و کمی بعد با واگذاری مسئولیت انجمن روان‌شناسی ایران به اینجانب مواجه شدیم. فارغ از جنبۀ قانونی، به‌لحاظ اجرایی تصدی همزمان مسئولیت دو انجمنِ علمی مقدور نبود و من با توجه به تمامی ابعاد، لازم دیدم که با وجود اهمیت انجمن روان‌شناسی سلامت، به‌لحاظ حساسیت هرچه بیشتر، مسئولیت انجمن روان‌شناسی ایران را عهده‌دار شوم و بر این اساس، از اعضای هیات مدیره انجمن روان‌شناسی سلامت برای جلسه با دستور تعیین رئیس جدید به تاریخ 17 خرداد 1402 دعوت به‌عمل آمد. در این جلسه همۀ اعضای هیات مدیره حضور داشتند و با کمال تعجب حتی خانم دکتر ا. و آقای دکتر ر. که تا آن زمان حداکثر در یک سوم جلسات حاضر بودند، در جلسه حضور یافتند. دوستان «قبلی انجمن» اعم از بازرس و سه عضو هیات مدیره، تاکید عجیبی بر ادامۀ ریاست اینجانب داشتند! من متحیر بودم! آنها که برخی‌شان عملا همکاری خاصی تا آن زمان نداشته‌اند، آیا علاقمند ماندن من هستند یا نگران برگزیده‌شدنِ جانشینی که احتمال می‌دادند رای می‌آورد؟ حتی بازرس، برای ممانعت از واگذاری مسئولیت انجمن، ایرادهای آیین‌نامه‌ای غیرقابل درکی را مطرح کرد. بهرحال به احترام نظر دوستان قبلی رای‌گیری نشد و موضوع به‌طور موقت از دستور خارج شد.

روزها پیش رفت و انجمن روان‌شناسی ایران به دلیل فقدان زنده‌یاد دکتر زمانی به عنوان یکی از صاحبان امضا، با چالش‌هایی در برخی بانک‌ها مواجه شد و یکبار دیگر ضرورت واگذاری مسئولیت انجمن روان‌شناسی سلامت مطرح شد. این‌بار قبل از دعوت به جلسه، ایراد آیین‌نامه‌ای که توسط بازرس مطرح شده بود از کمیسیون انجمن‌ها استعلام شد و مشخص گردید که مبنایی ندارد. بدین‌ترتیب یکبار دیگر، و این‌بار در تاریخ 5 تیرماه 1402، با دستور تعیین رئیس جدید انجمن روان‌شناسی سلامت، دعوت از اعضای هیات مدیره به عمل آمد و با کمال تعجب، به‌محض اطلاع‌رسانی دعوت‌نامه، بازرس اصلی با درج پیامی کتبی که بیشتر نگرشی و احساسی بود تا نقد قانونی، استعفای خود را اعلام و گروه را ترک کرد. جلسۀ انتخاب رئیس جدید با رعایت همۀ جوانب قانونی، با حضور چهار عضو هیات مدیره و نیز بازرس علی‌البدل در دفتر انجمن برگزار شد. سه نفر از اعضای هیات مدیره غایب بودند که دو نفر همان‌هایی بودند که قبلا در بیش از 10 جلسۀ هیات مدیره حضور نداشتند و  معلوم نبود که غیبت اخیرشان گویای الگوی رفتاری قبلی‌شان است یا همانطوری که بازرس اصلی اخیرا در جایی نوشته است به استعفای آنها ربط داشت. البته هیچ استعفایی به‌جز از بازرس اصلی دریافت نشده بود و حتی اگر استعفای دیگری هم بود بر نتیجه تاثیری نداشت. یکبار دیگر با پویایی‌هایی تلخ مواجه می‌شدم که قابل درک نبود. دیده و شنیده بودم که ورود به یک مسئولیت با مقاومت‌هایی همراه است ولی این اولین بار بود که به‌هنگام واگذاری و رها کردن مسئولیت، با مقاومت‌ها و رفتارهایی از جنس پرخاشگر – منفعل مواجه می‌شدم و این برایم دردناک بود.

بهرحال انتخابات داخلی برای تعیین رئیس جدید در یک فضای قانونی و حرفه‌ای برگزار شد و دکتر ناصر صبحی قراملکی به عنوان رئیس جدید انجمن روان‌شناسی سلامت انتخاب شدند که یکبار دیگر خدمت ایشان تبریک عرض می‌کنم. در ادامه کمیسیون انجمن‌های علمی وزارت علوم، ریاست دکتر ناصر صبحی قراملکی را تایید کردند و هیات مدیره با دعوت از عضو علی البدل (دکتر مهدی جعفری)، برای جانشینی یکی از اعضایی که بیشترین غیبت را داشتند، به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهد. برای تک تک اعضای محترم هیات مدیره انجمن روان‌شناسی سلامت ایران، به‌ویژه آنهایی که صمیمانه و فعالانه حضور و همراهی داشته‌ و دارند، در مسیر رسالت مهم‌شان بهترین‌ها را آرزو می‌کنم. امیدوارم هیات محترم مدیره در قریب یکسال و نیم باقیمانده از دوره، طی ترمیم اعضا، و بهره‌گیری از مشارکت روان‌شناسان سلامت کشور بتواند گام‌های ارزنده‌ای را برای ارتقای جایگاه علمی و حرفه‌ای روان‌شناسی سلامت بردارد.