قابلیت‌های اصلی درمانگر ACT (بخش دوم)
کرک استروساهل، استیون هِیز، کلی ویلسون و الیزابت گیفورد
مترجم
علی فیضی
این
متن به سفارش مرکز خدمات روان‌شناختی و مشاوره زندگی ترجمه‌شده است.
قابلیت‌های اصلی برای فرایندهای اصلی ACT
و مداخلات درمانی
درمانگر
ACT همین‌که در حالت درمانی صحیح
قرار گرفت، باید قابلیت خود را در فهم فرایندهای اصلی نشان بدهد و به لحاظ فنی
بتواند که به‌آسانی مداخله‌هایی نظیر تمرینات تجربی، استعاره‌ها، متناقض نماها،
تکالیف رفتاری و تکالیف خانگی را انتخاب کرده و به کار ببندد. نکته اصلی که در
انجام ACT باید به یاد داشت این است که
به کار بردن ساده این تکنیک‌ها بدون توجه به زمینه و شرایط انجام تکنیک با کاربست
خوب ACT متناسب نیست. یک تکنیک بایستی که با ویژگی‌های
بافتاری ارتباط درمانی متناسب باشد. برای حوزه‌های مختلف قابلیت ما به برخی
راهبردهای معمول ACT اشاره خواهیم کرد. درعین‌حال، ما شمارا
ترغیب می‌کنیم که تمرینات، استعاره‌ها و تکالیف خود را تولید کنید؛ مخصوصاً این
نوآوری در صورتی از سامانه زبانی و بافتار تجربی درمانجوی شما برخیزد اهمیت و کارایی
بهتری خواهد داشت.
ایجاد
پذیرش و تمایل/تضعیف کنترل تجربه‌ای
-
درمانگر با
درمانجو دراین‌باره گفتگو می‌کند که او درهم‌شکسته نیست بلکه از راهبردهای
ناکارآمدی استفاده می‌کند.
-
درمانگر به
درمانجو کمک می‌کند تا تجربه مستقیم خود را مشاهده و کاوش کرده و راهبردهای کنترل
هیجانی خود را تشخیص بدهد.
-
درمانگر
فعالانه از مفهوم "کارآمدی" در
تعاملات بالینی استفاده می‌کند.
-
درمانگر
فعالانه درمانجو را ترغیب می‌کند تا متوقف کردن کشمکش برای کنترل هیجانی را آزمون
کند و تمایل را به‌عنوان جایگزین به او پیشنهاد می‌کند.
-
درمانگر تفاوت
کارآمدی راهبردهای کنترل در مقایسه با راهبردهای تمایل را برجسته می‌سازد (مثلاً
تفاوت‌های این دو در اثراتی که روی سرزندگی و نشاط، ارزش‌ها یا معنای زندگی می‌گذارند).
-
درمانگر به
درمانجو کمک می‌کند تا ارتباط بین سطوح تمایل و رنج را بررسی کند (استفاده از برگه
بررسی تمایل- رنج روزانه؛ شرح رنج کثیف در مقابل رنج تمیز).
-
درمانگر به
درمانجو کمک می‌کند تا با هزینه‌های عدم تمایل مربوط به اهداف ارزشمند زندگی تماسی
تجربی برقرار کند (مثلاً بررسی هزینه‌ها و فایده‌های کوتاه‌مدت/بلندمدت
عدم تمایل).
-
درمانگر به درمانجو کمک می‌کند تا ویژگی‌های تمایل را
تجربه کند (تمایل یک انتخاب و یک رفتار است، خواستن نیست؛ انجام یک اقدام ارزشمند علی‌رغم
بزرگی موانع و هزینه‌های تصور شده است).
-
درمانگر از تمرین‌ها و استعاره‌ها استفاده می‌کند تا
تمایل به اقدام را در حضور تجربه‌های درونی دشوار نشان بدهد (مثلاً استفاده از
تمرین‌ها و استعاره‌هایی چون تمایل همچون پریدن است، تمرین کارت‌ها روی زانو،
تمرین جعبه انباشته، استعاره مهمان ناخوشایند).
-
درمانگر از رویکردی ساختاریافته و درجه‌بندی‌شده برای
طراحی و انجام تمرینات تمایل استفاده می‌کند.
-
درمانگر تمایل را درون رابطه درمانی الگوسازی کرده و به
درمانجو کمک می‌کند تا این مهارت را به رویدادهای بیرون از بافتار درمانی منتقل
کند (مثل استفاده مناسب از خود افشاگری، بیان و ابراز واکنش‌های دشوار به محتوی
جلسه در اتاق درمان).
تضعیف آمیختگی
شناختی
-
درمانگر به درمانجو کمک می‌کند تا با موانع هیجانی،
شناختی، رفتاری یا جسمانی تماس حاصل کرده و متوجه اثرات دل بستن به این موانع روی
تمایل بشود.
-
درمانگر فعالانه به تضاد آنچه "ذهن " می‌گوید مؤثر
است و آنچه تجربه درمانجو می‌گوید مؤثر است اشاره می‌کند.
-
درمانگر از ضرب‌المثل‌ها، استعاره‌ها و تمرینات تجربی
استفاده می‌کند تا بین تجربه مستقیم درمانجو و مفهوم‌سازی درمانجو از آن تجربه
فاصله بیندازد (تمرین نشستن روی صندلی توصیف‌شده، استعاره حباب‌های ذهن، استعاره
هیولای ساخته‌شده از قوطی حلبی).
-
درمانگر از مداخلات مختلف هم برای نشان دادن این‌که
تجربه درونی نامطلوب سمی و آسیب‌زننده نیست و هم پذیرش بدون قضاوت استفاده می‌کند.
-
درمانگر از تمرین‌ها، استعاره‌ها و تکالیف رفتاری متنوع
برای نشان دادن ویژگی‌های شرطی شده و تحت‌اللفظی زبان و فکر استفاده می‌کند (مثلاً
تمرین شیر، شیر، شیر؛ تمرین آن شماره‌ها چه بودند؟).
-
درمانگر به درمانجو کمک می‌کند تا متوجه "داستان‌های
" ذهن خود بشود و درعین‌حال نتایج بالقوه ناکارآمد دل‌بستگی به چنان داستان‌هایی
را برجسته می‌کند (مثلاً تمرین ارزیابی در مقابل توصیف، دوباره نوشتن زندگی‌نامه
خود، فنجان خوب/فنجان بد).
-
درمانگر بی‌توجهی (آمیختگی) را در جلسه کشف کرده و به
درمانجو نیز کشف کردن آمیختگی را یاد می‌دهد.
حقوق معنوی محفوظ و ذکر منبع با کتاب‌شناسی زیر بلامانع
است:
استروساهل، کرک؛
هِیز، استیون؛ ویلسون، کلی؛ گیفورد، الیزابت. (1394). قابلیت‌های اصلی درمانگر ACT
(بخش دوم). علی فیضی (مترجم). برگرفته در روز؟؟
سال؟؟ از سایت مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره زندگی http://www.mrmz.ir