زنان آسیب دیده

خشونت خانگی علیه زنان

امروزه طبل روشن فکری، برابری زن و مرد، رسیدگی به مسایل زنان و دادن حقوق بیشتر به قشر زن در حال نواختن است. همه جا سخن از رشد و موفقیت روزافزون زنان در عرصه های مهم است. همه جا سخن از اهمیت وجود قشر زنان است. اگر همه چیز به همین خوبی است، پس واژه زنان آسیب دیده چه معنی ای دارد؟  چرا هنگامی که در مرورگرهای مجازی واژه­ی قشر زنان جستجو می شود کلمه آسیب دیده در کنارش رویت می شود؟ داستان از چه قرار است؟ آیا زن آسیب دیده ای وجود دارد؟

حقیقت این است که متاسفانه بله، زنان آسیب دیده نه تنها وجود دارند، بلکه به تعداد فراوان یافت می شوند. زنانی که می توانستند به جای آسیب دیدن، رشد کنند، مادر شوند، تکیه گاه شوند، به کمال برسند،  از زندگی لذت ببرند، احساس شادی و خوشبختی کنند و به اطرافیانشان نیرو و انرژی ببخشند.

سالانه هزینه های هنگفتی برای حمایت و بازپروری این دختران و زنان اختصاص داده می شود، این مسئله از لحاظ حمایتی بودنش مثبت است اما یک نکته منفی دارد و آن این که درصد زنان آسیب دیده زیاد است. اگر  هزینه  مناسب پیشگیرانه صرف آموزش مهارت هایی چون مدیریت خشم و هیجان های منفی، روابط بین فردی، مشاوره پیش از ازدواج و هم چنین درمان افراد با مشکلات و مسایل روان­شناختی  می­شد و برنامه­ی  جامعی در این خصوص وجود داشت شاید امروز به این همه هزینه و مراکز بازپروری نیاز نبود.

نقش مهم زنان در خانواده و جامعه غیرقابل انکار است و بی توجهی به آن تبعات فردی، خانوادگی و اجتماعی زیادی را در پی دارد. عوامل زیادی چون خشونت، تبعیض جنسیتی بی توجهی و نادیده گرفتن بر این قشر مهم تاثیر مخرب فراوانی گذاشته است.

خشونت علیه زنان یکی از مواردی است که موجب تبدیل شدن زنان به قشر آسیب دیده شده است. خشونت علیه زنان عبارت است از انجام و تحمیل هر گونه فشار جسمی، روانی و جنسی علیه زنان که موجب مشکلات متعدد فردی، خانوادگی و اجتماعی می شود. متاسفانه خشونت علیه زنان از آمار چشمگیری برخوردار است، نگرانی­های فزاینده­ای ایجاد کرده است و ضرورت تامل، برنامه و اقدام را پررنگ تر کرده است.

از جمله تبعات حاصل از خشونت علیه زنان طلاق، روابط فرازناشویی، ایجاد اختلالات و مشکلات روانشناختی، روسپیکری، افزایش تعداد فرزندان بی سرپرست، پرورش سبک فرزندپروری نامطلوب، کاهش اعتماد به نفس، کاهش عزت نفس و روی آوردن به مصرف مواد می باشد. بر اساس این موارد  سلامت روان زنان کاهش یافته و اختلالاتی چون افسردگی، اضطراب و آسیب به خود به وجود می­اید. بنابراین زنان با خلق و روحیه نامناسب و مضطرب نمی توانند در خانه و جامعه به خوبی ایفای نقش کنند. به همین ترتیب کم کم از جامعه و افراد فاصله می گیرند.

از جمله دلایل خشونت علیه زنان می تواند مصرف مواد، بی وفایی، وجود اختلالات و مشکلات روانی در همسر و دلایل و مواردی باشد که در جامعه  آنسانکه باید و شاید مورد بررسی قرار نمی گیرد. علل خشونت علیه زنان در جامعه به طور جدی و جامع بررسی نمی شود. برای مثال زنی را تصور کنید که همسرش از مشکلات روانشناختی چون وسواس و اضطراب رنج می برد و به متخصص مراجعه نمی کند. این زن هر روز زمان زیادی را صرف تبعات روانشناختی مشکل همسرش می کند بدون آن که بتواند به ارگان خاصی مراجعه کند. اما چنانچه همسرش مشکلات مربوط به اعتیاد را دارا باشد می تواند به مراجع قانونی شکایت کند و درخواست جدایی نماید. به دلیل عدم حمایت از این گونه مشکلات زنان مجبورند در تقاضای جدایی خود به علت اصلی اشاره نکنند و دلیلی هم چون اعتیاد همسر را بهانه کنند.

با توجه به اهمیت زنان هم در درون و هم بیرون خانواده لازم است اقداماتی برای پیشگیری در سه سطح فردی، خانوداگی و اجتماعی انجام شود با این امید  که مانعی بر سر راه افزایش تعارضات و آسیب ها باشد.

پیشنهادات و اقدامات در سطح فردی

خودآگاهی از ارزش ها و ایجاد اهداف و در نهایت انجام کارها و اقداماتی در جهت رسیدن به اهداف و ارزش ها.

دوری از افراد و محیط های آسیب زا

در ارتباط با افراد آسیب زننده، خودداری از افکاری چون تغییرش می دهم و امثال آن

یادگیری مهارت هایی چون، ابراز وجود، جراتمندی، تصمیم گیری و مدیریت خشم و هیجان های منفی.

خودآگاهی نسبت به حقوق، نیازها و انتظارات خود

پیشنهادات و اقدامات در سطح خانوادگی

تایید، تشویق و بازخورد مثبت به همسر به صورتی که احساس مهم بودن را از جانب شما دریافت نماید.

مشورت و تصمیم گیری همراه با همسردر انجام امور.

عدم دو دستگی اعضای خانواده

آموزش فرزندان جهت مقابله موثر با رفتارهای آسیب زننده در سطح جامعه.

آموزش و افزایش ویژگی هایی چون اعتماد به نفس، جراتمندی، توانایی نه گفتن و خودآگاهی هیجانی در فرزندان

صحبت صمیمانه با فرزندان درباره اتفاقات روزمره (جلوگیری از پنهان کاری ناشی از ترس)

پیشنهادات و اقدامات درسطح اجتماعی

ایجاد مراکز حمایتی قانونی صرفا برای زنانی که مورد خشونت قرار می گیرند.

برگزاری کلاس هایی برای مقابله با آسیب به زنان

اجباری کردن مشاوره قبل از ازدواج

ایجاد انتطارات معقول و سنجیده از زنان در جامعه

ایجاد مراکز مشاوره ای و درمانی مجهز برای کمک به زنان آسیب دیده.

ایجاد قوانین پیشگیرانه و حمایتی  برای مقابله با خشونت علیه زنان.

ایجاد  اشتغال متناسب با وضعیت زنان به منظور بهبود وضعیت اقتصادی.

تلاش برای استقلال هر چه بیشتر زنان در تمامی زمینه ها.

ایجاد فرصت و موقعیت برای پیشرفت تحصیلی، اجتماعی و شغلی

ایجاد تشکل ها و گروه ها با مدیریت زنان برای افزایش اعتماد به نفس، عزت نفس و حس مفید بودن.

تربیت و آموزش مربیان برای کار با زنان آسیب دیده

افزایش آگاهی دختران و زنان در تمامی محیط های کاری، تحصیلی نسبت به آسیب ها و خشونت ها.

کاهش تبعیض های جنسیتی و همسان سازی حقوق زنان و مردان.

در پایان به زنانی که در چنین موقعیت هایی در حال دست و پنجه نرم کردن با خشونت ها و آسیب ها هستند یادآور می شویم که سکوت آن ها نه تنها دردی را دوا نمی کند بلکه بر شدن وخامت نیز می افزاید. در صورت عدم همراهی همسر برای مراجعه به متخصصان، می توانید خودتان مراجعه نمایید و علاوه بر دریافت راهکارهای موثر در بهبودی و افزایش سلامت روان خود نیز گام بلندی را بردارید. امید است که مراکزی مختص به آموزش و پیشگیری خشونت در سطح کشور به سایر مراکز از جمله مراکزی که بهزیستی کشور برای این امر تهیه نموده، اضافه گردد و خشونت علیه هر موجودی به صورت عملی ریشه کن شود..

نویسنده: حمیرا ورمقانی(دانشجوی دکتری تخصصی روان شناسی بالینی و روانشناس مرکز خدمات روان شناسی و مشاوره زندگی)

منتشر شده در سایت ایسکانیوز