تمرین عامدانه: راهنمایی‌هایی برای درمانگران تازه‌کار
(بخش اول)
تمرین عامدانه:
راهنمایی‌هایی برای درمانگران تازه‌کار
(بخش اول)
گردآوری و ترجمه: علی فیضی
مقدمه‌ای بر تمرین عامدانه
تمرین عامدانه، سازهای است که کی.اندرس اریکسون و همکارانش در حیطۀ علم خبرگی ارائه کرده‌اند (اریکسون، کرمپ و تش-رامر، 1993). بر طبق تعریف، تمرین عامدانه به معنای «فعالیت‌های آموزشی فردی‌شده‌ای است که به طور ویژه‌ای توسط مربی یا آموزگار طراحی شده تا جنبه‌های خاصی از عملکرد فرد را از طریق تمرین و تکرار و اصلاح موفقیت‌آمیز، ارتقا ببخشد» (اریکسون و لمان، 1996). تمرین عامدانه شامل فرایند آموزشی شدید با تمرین‌های مکرر مهارت‌سازی است که با بازخورد متخصص، همراه شده و اصلاح می‌شود و نتایج آن در طول پیشۀ حرفه‌ای به عمل در می‌آید. حرفه‌ای‌های رشته‌های گوناگونی از موسیقی گرفته تا ورزش و از شطرنج گرفته تا طب، به تمرین عامدانه برای دست یافتن به عملکرد ممتاز بهره می‌برند (اریکسون و پوول، 2016).
اسکات دی.میلر اولین روانشناسی بود که فواید بالقوۀ تمرین عامدانه برای آموزش در زمینۀ سلامت روان را مدنظر قرار داد (میلر، هابل، چو و سیدل، 2013؛ میلر، هابل و دانکن، 2007). اخیرا دیگر پژوهشگران نیز به بررسی این نکته پرداخته‌اند که تمرین عامدانه چگونه می‌تواند اثربخشی نظارت بالینی و آموزش رواندرمانی را بهبود ببخشد (به عنوان مثال، چو و همکاران، 2015؛ رومنیز، گودیر، میلر ومپولد، 2016؛ تریسی، ومپولد، لیختنبرگ و گودیر، 2014 )
تمرین عامدانه از آنجا برای رواندرمانگران اهمیت می‌یابد که نیازمند پنج فرایند است که در ساختارهای آموزش مداوم (کارگاه، سوپرویژن سنتی، وبینارها، کنفرانس‌ها) معمولا غایب‌اند: مشاهدۀ عملکرد خود، بازخورد گرفتن از یک خبره، هدف‌گزینی برای فراررفتن از سطح کنونی توانایی، تمرین رفتاری مکرر مهارت‌های خاص و ارزیابی مداوم عملکرد (اریکسون، 2006).
سوال مهمی که پیش می‌آید این است که رواندرمانگران تازه‌کار چگونه می‌توانند از این یافته‌های پژوهشی برای بهبود مهارت‌های بالینی خود استفاده کنند؟ آنچه در ادامه می‌آید فهرستی از نه درس عملی از متون پژوهشی مربوط خبرگی است که می‌تواند به درمانگران کمک کند از پول و وقت خود به صورت بهینه‌ای استفاده کنند.
- روی درمانجویانی تمرکز کنید که درجا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌زنند یا حال و اوضاعشان در حال بدتر شدن است
آن ساختارهای آموزش بالینی را انتخاب کنید که به شما کمک می‌کند روی ضعف‌های بالینی، کمبودهای مهارتی و نقاط کور خود تمرکز کنید. «افراد فقط وقتی که با شکست خوردن روش‌های تثبیت‌شدۀ خود روبه‌رو شدند فعالانه به سوی یادگیری و اصلاح مهارت‌های خود می‌روند (جانسون، تننباوم و ادموندز، 2006)». پژوهش‌ها نشان می‌دهد که رواندرمانگران معمولاً یک نقطۀ کور قدرتمند در مورد آن درمانجویان خود دارند که در خطر بدتر شدن قرار دارند (هانان و همکاران، 2005؛ هاتفیلد، مک‌کالو، فرانتز و کریگر، 2010). تمرکز روی ضعف‌هایمان فوایدی اضافی دارد که از ما در برابر اعتماد به نفس کاذب محافظت می‌کنند؛ این فواید «بدبینی دفاعی» (نورم و کانتور، 1986) و «شک به خود حرفه‌ای» (نیسن-لی، مانسون و رونستاد، 2010) نامیده شده‌اند.
- از روش‌های یادگیری فعال استفاده کنید
به دنبال آن فرصت‌های آموزشی باشید که بر روش‌های یادگیری فعال همچون تمرین مهارت‌ها از طریق بازی نقش یا شبیه‌سازی باشند و نه گوش دادن منفعلانه به سخنرانی یا تماشای ویدئو. تکرار رفتاری مبتنی بر شبیه‌سازی، یادگیری وابسته به موقعیت را آسان می‌سازد و به انتقال مهارت‌ها به حافظۀ روندی کمک می‌کند (مک‌گی و کریستوپایتیس، 2015). بهترین شیوه‌های یادگیری، شبیه‌سازی‌ها (بازی نقش‌هایی) هستند که شباهت زیادی با موقعیت‌هایی دارند که در آنها از مهارت‌های رواندرمانی استفاده خواهید کرد. اریکسون و پوول (2016) باور دارند که «موثرترین شکل تمرین چیزی بیشتر از کمک به شما برای یادگیری نواختن یک ساز ارائه می‌دهد، چنان تمرینی عملاً توانایی شما برای نواختن آن را افزایش می‌دهد» (ص.43).
- تا آستانۀ تحمل خود کار کنید
تمرین عامدانه از طریق جستجوی عمدی عدم تعادل موثر واقع می‌شود. این فعالیت، فرایندی چالش‌برانگیز است که شامل تحمل فشار و بازسازی است که در آن عادت‌های قدیمی در هم شکسته می‌شوند تا بتوان مهارت‌های نو را جایگزینشان ساخت. «مشغولیت طولانی‌مدت در برخی فعالیت‌های آموزشی اثر کمی خواهد داشت مگر این که سامانۀ جسمانی را آنقدر تحت فشار بگذارد که منجر به بیان ژن و تغییرات بعدی (بهبودی) در سامانۀ واسطه‌ای شود» (اریکسون، 2003، ص.73). یادگیری در مورد یک مهارت ممکن است راحت یا آسان باشد اما کسب مهارت دشوار است.
- درون رابطه‌ای بلندمدت آموزش ببینید.
آموزگاران بالینی وقتی می‌تواننند به شما بهترین کمک را ارائه کنند که ضعف‌ها، نقاط کور و مرزهای رشد شما را بشناسند. چنین چیزی اغلب نیازمند رابطۀ طولانی‌مدت است و نمی‌توان از طریق کارگاه‌های آخر هفته به آن رسید. یک رابطۀ طولانی‌مدت همچنین به آموزگار شما کمک می‌کند رشد شما را با سبک یادگیری‌تان هماهنگ کرده و در طی زمان در مورد عملکردی که دارید به شما بازخورد دهد.
حقوق معنوی محفوظ و ذکر منبع با کتاب‌شناسی زیر بلامانع است:
رومنیر، تونی. (1397). تمرین عامدانه: راهنمایی‌هایی برای درمانگران تازه‌کار. علی فیضی (مترجم). برگرفته در روز/ ماه/سال از سایت مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره زندگی http://mrmz.ir/