X

متخصصان آموزش دهنده به عموم

آموزش عموم متخصصان آموزش دهنده به عموم
آقای دکتر کمیل زاهدی تجریشی
0 18806

شقایق جلالی

کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی

RSS
متخصصان آموزش دهنده به عموم
ده چیزی که درباره عزت‌نفس نمی‌دانید
Anonym
/ دسته بندی ها: مطالعه برای عموم

ده چیزی که درباره عزت‌نفس نمی‌دانید



دکتر گری وینچ
مترجم: علی فیضی

عزت‌نفس تجارت پرسودی در دنیای روانشناسی است. آن‌قدری برنامه‌، مقاله، کتاب‌ در مورد عزت‌نفس با ادعای بهبود عزت‌نفس وجود دارد که ممکن است حدس بزنیم درباره شناخت این صفت روان‌شناختی پیشرفت زیادی به وجود آمده است.

افسوس که این‌طور نیست و روانشناسان همچنان به بحث و گفتگو درباره اینکه عزت‌نفس واقعاً چیست می‌پردازند.
اما بعد از ده‌ها سال بحث درباره تعریف عزت‌نفس و حوزه‌ها و کارکردهای آن، نکاتی وجود دارد که ورد قبول روانشناسان است:

1. عزت‌نفس انواع مختلفی دارد. دانشمندان عموماً بر این باور هستند که احساس ارزشمندی درباره خود هم جنبه کلی دارد (یعنی درباره خودتان به‌طورکلی چه احساسی دارید) و هم جنبه اختصاصی (یعنی درباره خودتان به‌عنوان پدر/مادر، کارمند، آشپز و غیره چه احساسی دارد). البته همه جنبه‌های اختصاصی عزت‌نفس اهمیت مساوی ندارند چون:

2. عزت‌نفس‌های اختصاصی روی عزت‌نفس کلی اثرات متفاوتی می‌گذارند. هرچه یک جنبه عزت‌نفس اختصاصی برای شما بیشتر مهم باشد، اثر بیشتری روی عزت‌نفس کلی شما می‌گذارد. مثلاً اثر شکست در پختن خوب یک غذا روی عزت‌نفس شما وابسته به این است که یک فرد عادی باشید یا یک آشپز حرفه‌ای. این شکست تنها در صورت آشپز حرفه‌ای بودن است که ممکن است اثر بسیار بدی روی عزت‌نفس شما بگذارد، چون:

3. عزت‌نفس شما روزبه‌روز و ساعت‌به‌ساعت نوسان دارد. ممکن است یک روز در حالی از خواب پا بشویم که احساس خوبی درباره خودمان داریم و روز دیگر با احساسی کاملاً برعکس از خواب بیدار بشویم. معمولاً فکر می‌کنیم که عزت‌نفسمان بالا است یا پایین اما قضیه پیچیده‌تر از این حرف‌ها است. این احساس وابسته به اینکه چه بازخورد درونی به خودمان می‌دهیم و چه بازخوردی از دنیای بیرون می‎‌گیریم به‌طور مداوم بالا و پایین می‌رود. البته بعضی از افراد عزت‌نفس بالاتری نسبت به دیگران دارند اما:

4. عزت‌نفس بالاتر لزوماً بهتر نیست. ایدئال این است که عزت‌نفس شما بالا باشد البته نه خیلی بالا. خودشیفته‌ها احساس خود ارزشمندی بالایی دارند اما عزت‌نفس آن‌ها شکننده و ناپایدار است. حتی توهین‌های بسیار کوچک ممکن است به عزت‌نفس یک خودشیفته آسیب زیادی بزند. به همین خاطر است که افراد دارای عزت‌نفس خوب و پایدار نسبت به افراد دارای عزت‌نفس بالا ولی شکننده سلامتی روان‌شناختی بالاتری دارند. ممکن است به خاطر خودشیفتگی این افراد یا جذابیت واقعی ظاهر آن‌ها کسی فکر کند خودشیفته‌‌ها خیلی جذاب‌اند؛ اما این جذابیت ظاهری چیز زیادی درباره عزت‌نفس آن‌ها نمی‌گوید چون:

5. عزت‌نفس به جذابیت جسمانی ربطی ندارد. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که جذابیت ظاهری افراد دارای عزت‌نفس پایین و افراد دارای عزت‌نفس بالا از دید ارزیابی‌کنندگان فرقی ندارد. آنچه موجب تفاوت می‌شود شیوه‌ رفتار و کردار اجتماعی فرد است. دو نفر را در نظر بگیرید که به یک اندازه جذاب هستند؛ یکی که نسبت به خودش احساس بهتری دارد و لباس جذاب‌تری می‌پوشد و با اعتمادبه‌نفس بیشتری صحبت می‌کند احتمالاً تأثیر بهتری روی دیگران می‌گذارد تا فرد دومی که لباس‌های خوبی نمی‌پوشد و به نظر اعتمادبه‌نفس پایین‌تری دارد. اگر همچنان فکر می‌کنید که افراد جذاب چون توجه و تعریف و تمجید بیشتری از طرف دیگران دریافت می‌کنند باید احساس بهتری نسبت به خودشان داشته باشند به این نکته توجه کنید:

6. بازخورد مثبت تأثیر مثبتی روی افراد دارای عزت‌نفس پایین نمی‌گذارد. بدبختانه داشتن عزت‌نفس پایین باعث می‌شود تا بسیاری از تعریف و تمجیدها و بازخوردهای مثبتی که باید احساس خود ارزشمندی ما را بهتر کند اثری نداشته باشد. فرد دارای عزت‌نفس پایین احساس می‌کند که لیاقت تعریف و تمجید ندارد و وقتی کسی از او تعریف می‌کند دچار استرس می‌شود؛ چون فکر می‌کند حالا که از او تعریف شد باید انتظارات بالایی او وجود دارد. بسیاری از افراد سعی می‌کنند تا عزت‌نفس خود را تعریف کردن از خود بالا ببرند؛ یعنی به خود می‌گویند من جذاب هستم و لیاقت دوست داشته شدن را دارد یا به‌زودی به موفقیت بزرگی خواهم رسید. متأسفانه:

7. خودگویی‌های مثبت باعث می‌شود تا حال افراد داری عزت‌نفس پایین بدتر بشود. وقتی یک جمله یا یک باور از سیستم فکری ما فاصله زیادی دارد ما معمولاً آن را نمی‌پذیریم. وقتی کسی که عمیقاً فکر می‌کند که ضعیف و ناتوان است شروع می‌کند با خودش می‌گوید من قوی و توانا هستم این جمله با یاد او می‌آورد که دقیقاً برعکس فکر می‌کند. نکته متناقض ماجرا این است که افراد دارای عزت‌نفس بالا بیشترین فایده را از خودگویی‌های مثبت می‌برند. خودگویی مثبت و بسیاری از محصولات موجود در بازار که با ادعای افزایش عزت‌نفس ارائه می‌شود این ویژگی را دارند:

8. بسیاری از برنامه‌های افزایش عزت‌نفس مؤثر نیست. مطالعات نشان می‌دهد که عزت‌نفس خیلی از افراد بعد از خواندن کتاب یا رفتن به کارگاه افزایش عزت‌نفس تغییری نمی‌کند. پس چرا عزت‌نفس این‌چنین بازار پررونقی دارد؟ داستان ازاین‌قرار است که مثلاً افراد به یک سخنرانی مربوط به عزت‌نفس می‌روند. بعد از اتمام سخنرانی حافظه خود را درباره احساسی که قبلاً نسبت به خود داشتند دست‌کاری می‌کنند و آن را پایین‌تر ارزیابی می‌کنند و فکر می‌کنند که بعد از شنیدن سخنرانی عزت‌نفسشان زیاد شده درحالی‌که این خصوصیت تغییر نکرده است! جای شرمندگی است که بسیاری از برنامه‌ها و سخنرانی‌های مربوط به عزت‌نفس مؤثر نیست چون:

9. عزت‌نفس بالا مثل یک سیستم ایمنی هیجانی عمل می‌کند. وقتی عزت‌نفس بالایی داریم، استرس و اضطراب اثر کمتری روی ما می‌گذارد؛ طرد شدن و شکست خوردن آسیب کمتری به بار می‌آورد و از اثرات مضر آن‌ها زودتر بهبود پیدا می‌کنیم. از این دیدگاه عزت‌نفس ما مثل یک سیستم ایمنی هیجانی کار می‌کند که از ما در برابر آسیب‌های هیجانی و روان‌شناختی محافظت می‌کند. بدیهی است که باید برای مراقبت از عزت‌نفس خودمان و افزایش آن تلاش کنیم و بااین‌حال به یاد داشته باشیم:

10. بسیاری از آسیب‌هایی که به عزت‌نفس ما وارد می‌شود از طرف خودمان است. بدبختانه ما اغلب نسبت به شکست و طرد شدن این‌گونه واکنش نشان می‌دهید که خودمان را به باد انتقاد می‌گیریم، اشتباهاتمان را فهرست می‌کنیم، به خودمان برچسب احمق و بازنده و ناتوان می‌زنیم و درواقع درحالی‌که ازپاافتاده‌ایم به خود لگد می‌زنیم. وقتی در واکنش به شکست خوردن و طرد شدن می‌گوییم: حقم بود، این شکست به من نشان داد که لیاقتم چقدر است یا از خودم متنفرم درواقع عزت‌نفس خودمان را نابود می‌کنیم. اگر تنها یک برنامه مؤثر برای افزایش عزت‌نفس وجود داشته باشد آن برنامه این است دست از سرزنش بی‌فایده خود برداریم. این برنامه مجانی است!

حقوق معنوی محفوظ و ذکر منبع با کتاب شناسی زیر بلامانع است:
وینچ، گری . (1393). ده چیزی که درباره عزت‌نفس نمی‌دانید. علی فیضی (مترجم). برگرفته در روز ؟؟ سال ؟؟ از سایت مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره زندگی HTTP://WWW.MRMZ.IR 
مطلب قبلی 10 کاری که والدین کاربلد انجام می‌دهند.
مطلب بعدی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد: از نظریه تا درمان (قسمت اول)
چاپ
5113 به این مطلب امتیاز دهید:
5/0

لطفا برای ارسال نظر وارد سایت شوید یا ثبت نام نمایید

x
پیوستن به دریافت کنندگان پیامک های مرکز

  

قابل توجه علاقمندان دریافت اخبار کارگاه های تخصصی 

جهت دریافت اخبار و کارگاه های مرکز مشاوره زندگی به آدرس زیر مراجعه نمایید.

لینک سامانه پیامکی اخبار و کارگاه های مرکز مشاوره زندگی

 

 

 

قابل توجه علاقمندان دریافت اخبار کارگاه های ویژه عموم

جهت دریافت اخبار کلاس های مرکز مشاوره زندگی به آدرس زیر مراجعه نمایید.

لینک سامانه پیامکی اخبار کلاس های مرکز مشاوره زندگی